၁။ ကိုယ္ႏွင့္စာ၍ ၾကင္နာၾကေစ သူ႔အသက္ကို ခ်စ္ပါေလ…
ပါဏာတိပါတ-သူ႔အသက္ကို သတ္ျခင္းဟုအနက္ရွိ၏။ သူတစ္ပါးတို႔၏ အသက္ ကို သတ္ျဖတ္ေလ႔ရွိေသာပုဂၢိဳလ္သည္ ေဒါသႀကီးသူ၊ ေမတၱာတရားေခါင္းပါးသူ၊ ၾကင္နာ မႈမရွိသူ၊ ညွာတာမႈကင္းမဲ့သူတို႔ပင္ ျဖစ္သည္။ သူ႔အသက္သတ္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ ၏ဟူ၍ သီလေဆာက္တည္ထားသူသည္ အသက္ရွိေသာ မည္သည့္သတၱ၀ါပင္ျဖစ္ေစ သတ္ျဖတ္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ရမည္ျဖစ္၏။ မွက္၊ ျခင္၊ ယင္ စေသာ ေသးငယ္ေသာ သတၱ၀ါတို႔ပင္ျဖစ္ေစ မသတ္အပ္ေပ။ မေတာ္တဆနင္းမိျခင္းကို မဆိုလိုေပ။ ေသေစ လိုေသာ စိတ္္ျဖင့္သတ္လွ်င္ကား ပါဏာတိပါတသိကၡာပုဒ္ကို က်ဴးလြန္သည္မည္၏။
အျပစ္အႀကီးအေသးမွာ အသတ္ခံရေသာသတၱ၀ါ၏ ခႏၶာကိုယ္ပမာဏႏွင့္ ဂုဏ္ အေပၚမူတည္ၿပီးကြာျခား၏။ လံု႔လစိုက္ထုတ္မႈ၊ စိတ္ေစတနာအေပၚ မူတည္၍လည္း ကြာျခား၏။ ခႏၶာကိုယ္ငယ္လွ်င္ သတ္ျဖတ္ရာ၌ အားစိုက္မႈနည္းေသာေၾကာင့္လည္း ေကာင္း၊ ဂုဏ္မရွိလွ်င္ သူ၏ဂုဏ္သိကၡာကို မ်ားစြာဖ်က္ဆီးရာ မေရာက္ေသာေၾကာင့္ လည္းေကာင္း၊ သတ္ျဖတ္ေသာသူမွာ အျပစ္သက္သာ၏။ ခႏၶာကိုယ္ႀကီးလွ်င္ သတ္ ျဖတ္ရာ၌ အားစိုက္မႈမ်ားေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ ဂုဏ္ၾကီးလွ်င္ သူ၏ဂုဏ္သိကၡာ မ်ားကို ဖ်က္ဆီးရာေရာက္ေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း သတ္ျဖတ္ေသာသူမွာ ႀကီးေလး ေသာအျပစ္ကိုခံရမည္။
သူ႔အသက္သတ္ျခင္း ကမၼပထေျမာက္ေစေသာ အဂၤါ (၅) ပါးရွိသည္။ ၎တို႔မွာ-
(၁) သတၲ၀ါျဖစ္ျခင္း၊
(၂) သတၱ၀ါဟု အမွတ္ရွိျခင္း ( သိျခင္း ) ၊
(၃) သတ္လိုစိတ္ (ေသေစလိုစိတ္) ရျခင္း၊
(၃) သတ္ရန္ (ေသေစရန္) လံု႔လျပဳျခင္း၊
(၅) ထို လံု႔လေၾကာင့္ေသျခင္း တို႔ျဖစ္ၾကသည္။
ပါဏာတိပါတာကံ က်ဴးလြန္းရာ၌ အားထုတ္မႈ (ပေယာဂ) ေျခာက္မ်ိဳးလည္း ရွိ ေသး၏။ ၎တို႔မွာ-
(၁) ကိုယ္တိုင္သတ္ျခင္း၊
(၂) သူတစ္ပါးကိုသတ္ခိုင္းျခင္း၊
(၃) တစ္စံုတရာျဖင့္ပစ္ခတ္၍သတ္ျခင္း၊
(၄) လာသမွ်ထိခိုက္ေသဆံုးေစရန္ ဓား ၊ လွံ ၊ တြင္း စသည္ တို႔ကို အၿမဲ ေထာင္၍ သတ္ျခင္း၊
(၅) ေဆး၀ါး မႏၲရားျဖင့္သတ္ျခင္း ၊
(၆) တန္ခိုးျဖင့္သတ္ျခင္း တို႔ျဖစ္ၾကသည္။ ဤ ပေယာဂ (၆)မ်ိဳးမွ တစ္နည္း နည္းႏွင့္ သူ႔အသက္ကို ေသေစလိုေသာစိတ္ျဖင့္ သတ္ျဖတ္ေသာေၾကာင့္ ေသလွ်င္ ပါဏာ တိပါတကမၼပထေျမာက္၏။ ပါဏာတိပါတကံထိုက္သည္ဟု ဆိုလိုျခင္းျဖစ္၏။
တဖန္ ပါဏာတိပါတကံ ေျမာက္ေစႏိုင္သည့္ အက်ံဳး၀င္ေသာအခ်က္မ်ားလည္း ရွိပါသည္။ ၎တို႔မွာ- ညွင္းဆဲၿခင္း၊ ႏွိပ္စက္ၿခင္း၊ ရက္စက္ၿခင္း၊ နာက်င္ေစၿခင္း၊ ၾကင္နာမႈမရွိျခင္း၊ ညွာတာမႈကင္းမဲ့ျခင္းစသည့္ ကာယကံအျပဳအမူဆိုး အားလံုးပါ၀င္ပါ သည္။ ေနာက္တစ္ခု မွတ္ရမွာကအစြန္း (၃) ပါးမလြတ္ေသာ အသားကိုလည္း ေရွာင္ ၾကဥ္ရန္လိုအပ္ပါသည္။ မိမိကိုေကၽြးဘို႔၊ လက္ေဆာင္ေပးဘို႔စသည္ျဖင့္ မိမိအတြက္ ရည္ရြယ္ၿပီး သတၱ၀ါတစ္ဦးအားသတ္ျခင္းကို (၁) ျမင္ျခင္း၊ (၂) ၾကားၿခင္း၊ (၃) ယံုမွား သံသယရွိျခင္း အသားတို႔ကိုလည္း ေရွာင္ရပါမည္။ ေနာက္ၿပီး ကံထိုက္ရာ၌ မိမိကိုယ္ တိုင္ ျပဳမွသာလွ်င္ ကံထိုက္သည္ဟူ၍ မမွတ္ယူသင့္ေပ။ (၁) ကိုယ္တိုင္ျပဳလုပ္ၿခင္း၊ (၂) သူတစ္ပါးအားေစခိုင္းျခင္း၊ (၃) သူတစ္ပါးျပဳမူသည္ကို ၀မ္းေျမာက္ျခင္း၊ (၄) အက်ိဳးကို ေျပာျပျခင္းစသည့္ ကံထိုက္ေစေသာအခ်က္တို႔ကိုလည္း မွတ္သားထားရပါမည္။ သာဓ ကတစ္ခုေျပာျပရလွ်င္ ဗုဒၶဘုရားရွင္ အေလာင္းေတာ္ဘ၀ တံငါသည္ရြာ၌ ကေလးငယ္ ဘ၀မွာ တံငါသည္တို႔ ငါးေခါင္းထုသည္ကိုျမင္ရာ ၀မ္းေျမာက္မိခဲ႔သည့္အတြက္ ထိုဘ၀ မွ ေသလြန္ၿပီးေနာက္ ငရဲ၌ခံစားခဲ့ရ၏။ ေခါင္းကိုက္ေ၀ဒနာလည္း ဘ၀ေပါင္းမ်ားစြာ ခံစားခဲ့ရ၏။ ေနာက္ဆံုး ဘုရားျဖစ္သည့္အခ်ိန္ထိေအာင္ ေခါင္းကိုက္ေ၀ဒနာကို မၾကာ ခဏ ခံစားခဲ့ရျခင္းသည္ ထိုဘ၀တုန္းက သူတစ္ပါးသတ္တာကို ၀မ္းေျမာက္မိေသာ ေစတနာေၾကာင့္ ၀ိပါက္္ေတာ္ျပန္လည္ခံစားရျခင္းျဖစ္သည္ကို သတၱ၀ါတို႔အား ၾကင္နာ သနားေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားက ျပန္လည္၍ေဟာၾကားေပးျခင္းကို သံေ၀ဂယူသင့္ ေပ၏။
ပါဏာတိပါတကံကို က်ဴးလြန္သူတို႔အတြက္ အျပစ္ေပါင္းမ်ားစြာက ေစာင့္ႀကိဳေန ၏။ ၎တို႔မွာ ေအာက္ပါအတိုင္း (၉) မ်ိဳးရွိၾက၏။
(၁) မ်က္စိ ၊ နား၊ ႏွာ ၊ ေျခလက္အဂၤါ ခၽြတ္ယြင္းတတ္ျခင္း၊
(၂) ျဖစ္ရာဘ၀တိုင္း၌ အရုပ္အသြင္ မြဲျပာေျခာက္ညိႈးၿပီး စိုစိုျပည္ျပည္ မရွိျခင္း၊
(၃) အားအင္ခၽြတ္ယြင္းျခင္း (အားနည္းျခင္း)၊
(၄) လ်င္ျမန္ဖ်တ္လတ္ျခင္းလည္း ကင္းေ၀းျခင္း၊
(၅) ေဘးရန္ေပၚေပါက္လွ်င္ ေၾကာက္ရြံ႕တတ္ျခင္း၊
(၆) သူမ်ားအသတ္ကိုခံရတတ္ၿခင္း၊ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ အဆိပ္စသည္မ်ား စား
လ်က္ ေသရတတ္ျခင္း၊
(၇) အနာေရာဂါ မ်ားတတ္ျခင္း၊
(၈) အေခၽြအရံ ပ်က္ဆီးတတ္ျခင္း၊
(၉) အသက္တိုတတ္ျခင္း တို႔ျဖစ္ၾက၏။
လကၤာျဖင့္ မွတ္ပါေလ-
“ပါဏာတိပါတ္၊ သူ႔သက္သတ္က၊ ခ်ိဳ႕လပ္အဂၤါ၊ မြဲျပာရုပ္သြင္၊ အားအင္ခၽြတ္ယြင္း၊ လ်င္ျခင္းလည္းေ၀း၊ ေဘးကိုေၾကာက္တတ္၊ အသတ္ခံရ၊ အနာမ်ားလ်က္၊ ေႁခြရံံပ်က္၍၊ အသက္တိုလွ၊ ျပစ္မ်ားစြသည္…ေရွာင္ကအျပန္ အက်ိဳးတည္း။”
ထိုျပဆိုခဲ့ေသာ အျပစ္တို႔သည္ ၀ဋ္လိုက္ေသာအေနအားျဖင့္ ျဖစ္ေလရာဘ၀ တိုင္း၌ ရတတ္ေသာအဖ်ားအနားအျပစ္တို႔ပင္ရွိေသး၏။ ထိုအျပစ္မ်ားအျပင္ ငရဲ၌ က် ျခင္းဟူေသာ ႀကီးေလးေသာအျပစ္မ်ားလည္း က်န္ပါေသး၏။ တစ္ခါတုန္းက အိမ္ရွင္မ တစ္ေယာက္သည္ ဧည့္သည္အတြက္ ခ်က္ျပဳတ္ေကၽြးရန္ ဟင္းလ်ာမရွိေသာေၾကာင့္ အိမ္မွာရွိေသာသိုးကေလးကို ခ်က္ျပဳတ္ေကၽြးမိသည့္ ထိုအကုသိုလ္ကံေၾကာင့္ ေသ ေသာအခါ သိုးကေလး၏ အေမြးအေရအတြက္ႏွင့္အမွ် ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာေအာင္ ငရဲ၌ ခံစားခဲ့ရ၏။ ငရဲမွလြတ္ေသာအခါတြင္လည္း ဘ၀ေပါင္းမ်ားစြာ သူတစ္ပါး၏သတ္ ျခင္းကိုခံရၿပီး အႀကိမ္ႀကိမ္ေသခဲ႔ရေလ၏။
ပါဏာတိပါတ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းေၾကာင့္ ရရွိေသာအက်ိဳးမ်ားမွာ-
(၁) ကိုယ္လက္အဂၤါ ျပည့္စံုျခင္း၊
(၂) ႐ုပ္ဆင္းအဂၤါ စိုျပည္လွပျခင္း၊
(၃) လ်င္ျမန္သြက္လက္ျခင္း၊
(၄) ေဘးရန္ကို မေၾကာက္မရြံ႕ျခင္း၊
(၅) သူတစ္ပါး၏ လက္ခ်က္ျဖင့္ အသက္မေသရျခင္း၊
(၆) အနာေရာဂါကင္းျခင္း၊
(၇) အေႁခြအရံ မပ်က္စီးျခင္း၊
(၈) အသက္ရွည္ျခင္းစေသာအက်ိဳးမ်ားကို ရရွိၾကေပသည္။
လူတစ္ေယာက္ကို ၾကည့္ၿပီး ေရွးကပါဏာတိပါတကံ ရွိမရွိကို သိႏိုင္၏။ ေဖာ္ျပပါ အက်ိဳးအျပစ္တို႔ကို ဆင္ျခင္၍လည္းေကာင္း၊ သူတစ္ပါးတို႔၏အသက္ကို ညွာတာ၍ လည္းေကာင္း၊ ယခုဘ၀မွာ နိဗၺာန္သို႔ မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္ရန္လည္းေကာင္း ပညာရိွပုဂၢိဳလ္ သည္ သတိ၊ ပညာကို မလင့္ဟင္းေစပဲ ပါဏာတိပါတကံကို ႀကိဳးစားေရွာင္ၾကဥ္ၾကၿပီး သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာတို႔ မိမိ၌ျပည့္စံုေအာင္ က်င့္ႀကံႀကိဳးကုတ္အားထုတ္ၾကပါကုန္။
၂။ လိမ္ညာလွည့္ဖ်ား သူ႔စီးပြားကို မေပးျငားမူ ခိုးမယူႏွင့္…
အာဒိႏၷာဒါန- မေပးအပ္ေသာ သူ႔ဥစၥာကို ခိုးယူျခင္းဟုအနက္ရွိ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ မိမိမွတစ္ပါး အျခားေသာ လူ၊ နတ္၊ တိရစၧာန္ဟူသမွ်ကို သူတစ္ပါးဟုခ်ည္း မွတ္ရမည္ ျဖစ္သည္။ သူတစ္ပါးဥစၥာကို ခိုးယူျခင္း၊ ဓားျပတိုက္ယူျခင္း၊ ညာျဖန္းလွည့္ပတ္ယူျခင္း၊ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ရာ၌ တင္းေတာင္း၊ ခ်ိန္ခြင္၊ အေလးစသည္ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ေရာင္းကုန္တိုးေအာင္ ေရထိုးျခင္းစသည္ျဖင့္လည္းေကာင္း မ႐ိုးမသားယူျခင္း ဟူသမွ် သည္ အဒိႏၷာဒါနခ်ည္းျဖစ္၏။ ယုတ္စြအဆံုး သူတစ္ပါးပိုင္ေသာ ျမက္၊ ၀ါးျခမ္းမွ်ကိုပင္ မခိုးယူေကာင္းေပ။ ခိုးယူလွ်င္ အဒိႏၷာဒါန က်ဴးလြန္းသည္မည္၏။
မိမိခိုးယူေသာဥစၥာသည္ တန္ဘိုးနည္းလွ်င္ အျပစ္နည္းၿပီး တန္ဘိုးႀကီးလွ်င္ အျပစ္ႀကီး၏။ ဥစၥာတန္ဘိုးခ်င္းတူေနလွ်င္ သီလမရွိသူ၏ဥစၥာကို ခိုးယူျခင္းသည္ အျပစ္ နည္းၿပီး သီလရွိသူ၏ဥစၥာကို ခိုးယူျခင္းက ပို၍အျပစ္ႀကီး၏။ ၀ိနည္းအားျဖင့္ ဆိုရလွ်င္ ပုဂၢလိကဥစၥာထက္ ဂိုဏ္းဥစၥာက ပို၍အျပစ္ႀကီး၏။ ၎ထက္ သံဃိကဥစၥာက ပို၍ အျပစ္ႀကီး၏။ မိမိဥစၥာကို သူတစ္ပါးဥစၥာထင္၍ ခိုးျခင္း၊ သူတစ္ပါးဥစၥာကို မိမိဥစၥာထင္၍ ယူျခင္း၊ ရင္းႏွီးကၽြမ္း၀င္၍ ယူျခင္းတို႔၌မူ အဒိႏၷာဒါနကံ မထိုက္ေပ။
သူတစ္ပါးဥစၥာကို ခိုးယူျခင္းအဂၤါငါးပါးရွိၾက၏။ ၎တို႔မွာ-
(က) သူ႔ဥစၥာျဖစ္ျခင္း၊
( ခ) သူ႔ဥစၥာဟုအမွတ္ရွိျခင္း၊
( ဂ) ခိုးယူလိုစိတ္ရွိျခင္း၊
(ဃ) ခိုးယူရန္ႀကိဳးစားျခင္း၊
( င) ခိုးယူျခင္းတို႔ ျဖစ္ၾကပါသည္။
ခိုးျခင္းအမ်ိဳးအစား(၂၅) ပါး ရွိ၏။ ထို ပေယာဂတို႔ျဖင့္ ခိုးျခင္းအမႈကို က်ဴးလြန္ေန ၾကေပသည္။ သီလ၀ႏၲပုဂၢိဳလ္ျဖစ္လိုသူသည္ ထိုသို႔က်ဴးလြန္ျခင္း (၂၅) ပါးလံုးကို ေရွာင္ ၾကဥ္္ၿပီး မိမိ၏သီလကုိ အပ်က္မခံပဲ လံုျခံဳေအာင္ေစာင့္ထိန္းသင့္ေပသည္။ ခိုးျခင္း (၂၅) ပါးတို႔မွာ-
(က) နာနာဘ႑ပဥၥက(သက္ရွိသက္မဲ႔ပစၥည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးကိုနည္းငါးမ်ိဳးျဖင့္ခိုးျခင္း)
(၁) အာဒိယန- အိမ္၊ ေက်ာင္း၊ ၿခံေျမ၊ ကၽြဲႏြားစသည္တို႔ကို တရားစြဲဆို၍
ခိုးျခင္း၊
(၂) ဟရဏ- သူတစ္ပါးဥစၥာကို ဦးေခါင္းျဖင့္ သယ္ေဆာင္လာစဥ္ ခိုးလို
စိတ္ျဖင့္ ပခံုးသို႔ ခ်၍ခိုးျခင္း၊
(၃) အ၀ဟရဏ- သူတစ္ပါးအပ္ႏွံထားသည္ကို ပိုင္ရွင္ျပန္ေတာင္းစဥ္ ျငင္းဆို၍ခိုးျခင္း၊
(၄) ဣရိယာပထ၀ိေကာပန- ဘ႑ာကိုေဆာင္လာသူႏွင့္တကြ ဥစၥာကို
ပါခိုးအံ႔ဟု ေဆာင္လာသူကို ၿခိမ္းေျခာက္ပုတ္ခတ္၍ ေဆာင္လာသူ ၏သြားလာမႈကို ဖ်က္၍ခိုးျခင္း၊
(၅) ဌာနာစ၀န- ၾကည္းကုန္း၌ခ်ထားေသာ သူတစ္ပါးဥစၥာကို ေနရာေရြ႕ ၍ခိုးျခင္း၊
(ခ) ဧကဘ႑ပဥၥက (သက္ရွိပစၥည္းတစ္မ်ိဳးကို နည္းငါးမ်ိဳးျဖင့္ခိုးျခင္း)
(၁) အာဒိယန- ကၽြဲႏြားစသည္ကို တရားစြဲဆို၍ခိုးျခင္း၊
(၂) ဟရဏ- (နာနာဘ႑ပဥၥကႏွင့္တူ၏။။)
(၃) အ၀ဟရဏ- ။
(၄) ဣရိယာပထ၀ိေကာပန- ။
(၅) ဌာနာစ၀န- ။
(ဂ) သာဟတၳိကပဥၥက (သက္မဲ႔ပစၥည္းကို နည္းငါးမ်ိဳးျဖင့္ခိုးျခင္း)
(၁) သာဟတၳိက- ကိုယ္တိုင္ခိုးျခင္း၊
(၂) အာဏတၱိက- သူတစ္ပါးကို ခိုးခိုင္းျခင္း၊
(၃) နိႆဂၢိယ- ကင္း၊ အေကာက္ခြန္ ေရွာင္လြဲ၍ခိုးျခင္း၊
(၄) မတၳသာဓက- အခြင့္သာသည့္အခါ ခိုးရန္ေစခိုင္းထားျခင္း၊
(၅) ဓုရနိေကၡပ- ပိုင္ရွင္က ငါ့ဥစၥာဆံုးျပီဟု ေအာက္ေမ႔သည္ႏွင့္ ခိုးမႈ ေျမာက္ျခင္း၊
(ဃ) ပုဗၺပေယာဂပဥၥက (ေရွးဦး လံု႔လျပဳ၍ ခိုးျခင္းငါးမ်ိဳး)
(၁) ပုဗၺပေယာဂပဥၥက- အခိုးခိုင္းစဥ္ကပင္ ခိုးမႈေျမာက္ျခင္း၊
(၂) သဟပေယာဂ- ျခံေျမပိုင္းျခား စိုက္ထူထားေသာ မွတ္တိုင္စသည္ ကို ေျပာင္း ေရႊ႕စိုက္၍ ခိုးျခင္း၊
(၃) သံ၀ိဒါ၀ဟာရ- စုေပါင္းတိုင္ပင္၍ ခိုးျခင္း၊
(၄) သေကၤတကမၼ- အခ်ိန္၊ နာရီ အခ်ိန္းအခ်က္ျပဳ၍ ခိုးျခင္း၊
(၅) နိမိတၱကမၼ- မ်က္စိမွိတ္ျပ၊ လက္ဟန္ေျခဟန္ျပ၍ ခိုးျခင္း၊
(င) ေထယ်ာ၀ဟာရပဥၥက (ေဖာက္ထြင္း ခိုးျခင္းငါးပါး)
(၁) ေထယ်ာ၀ဟာရ- နံရံစသည္ကို ေဖာက္ထြင္း၍ တင္းေတာင္း၊
အေလး၊ စာရင္းဇယားစသည္ကို လိမ္၍ခိုးျခင္း၊
(၂) ပသယွာ၀ဟာရ- တိုက္ခိုက္လုယက္ အႏိုင္အထက္ျပဳ၍ ခိုးျခင္း၊
(၃) ပရိကပၸာ၀ဟာရ- ဥစၥာႏွင့္ ဥစၥာထားရာ ေနရာကို ၾကံဆ၍ ခိုးျခင္း၊
(၄) ပဋိစၧႏၷာ၀ဟာရ- ေနာက္မွခိုးရန္ စိတ္အႀကံျဖင့္ ေရဆိပ္စသည္၌
ခၽြတ္ခ် ထား ေသာ သူ႔ဥစၥာကို ေျမ၊ ျမက္ စသည္ျဖင့္ ဖံုးကြယ္၍ ခိုးျခင္း၊
(၅) ကုသာ၀ဟာရ- အႏိုင္ရရန္၊ ပစၥည္းေကာင္းရရန္ မဲလိပ္ကမၺည္း ေျပာင္းလိမ္ ၍ ခိုးျခင္း တို႔ျဖစ္ၾက၏။ ထိုသို႔ ခိုးယူျခင္း (၂၅) မ်ိဳးလံုး ကို ေရွာင္ၾကဥ္ႏိုင္မွသာ ကိုယ္က်င့္သီလႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ သီလ၀ႏၲ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ေပမည္။
အာဒိႏၷာဒါနကံ က်ဴးလြန္မိျခင္းေၾကာင့္ ရရွိေသာအျပစ္တို႔မွာ (၆) မ်ိဳးရွိၾကပါ သည္။ အာဒိႏၷာဒါနကံ က်ဴးလြန္ခဲ႔သူတို႔မွာ-
(က) ဥစၥာပစၥည္း မြဲတတ္ျခင္း၊
( ခ) ဆင္းရဲတတ္ျခင္း၊
( ဂ) ငတ္မြတ္ျခင္း၊
(ဃ) အလိုရွိေသာအရာကို မရႏိုင္ျခင္း၊
( င) ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္မႈ မတတ္ျခင္းေၾကာင့္ စည္းစိမ္ပ်က္စီးတတ္ျခင္း၊
( စ) ေရ၊ မီး၊ သူခိုး၊ အေမြခံ သားဆိုးသမီးဆိုး၊ မင္းဆိုး ဟူေသာ ရန္သူမ်ိဳး ငါးပါး၏ ဖ်က္ဆီးမႈေၾကာင့္ ဥစၥာပ်က္ျပားရျခင္း၊ ဤ မေကာင္းက်ိဳးမ်ားကို ေတြ႔ႀကံဳခံစားၾကရေပသည္။
လကၤာျဖင့္ မွတ္ပါေလ-
“အဒိႏၷာဒါ၊ ခိုးမိပါမူ၊ ဥစၥာနည္းမြဲ၊ ဆင္းရဲငတ္ဘိ၊ လိုရွိမရ၊ ေဘာဂပ်က္စီး၊ ေရ-မီး-သူခိုး၊ ေမြခံဆိုးႏွင့္၊ မင္းဆိုးအျပား၊ ရန္မ်ိဳးငါးေၾကာင့္၊ ပ်က္ျပားဥစၥာ၊ ျပစ္မ်ားစြာ သည္၊ ေရွာင္ကာအျပန္ အက်ိဳးတည္း။”
ဤ ျပဆိုခဲ႔ေသာ အျပစ္တို႔မွာ ျဖစ္ေလရာဘ၀တိုင္း၌ ၀ဋ္လိုက္သည့္အေနအား ျဖင့္ ရတတ္ေသာအျပစ္မ်ားသာရွိေသး၏။ ထိုအျပစ္မ်ားထက္ ႀကီးေလးစြာေသာ ငရဲ၊ ၿပိတၱာတို႔၌လည္း ဆင္းရဲဒုကၡကို ခံစားၾကရေပသည္။ ေရွးတုန္းက ေစ်းသည္မိန္းမ (၄) ေယာက္တို႔သည္ အေလးခ်ိန္ခြင္ စဥ္းလဲျခင္းစသည္ျဖင့္ ပစၥည္းမ်ားကို စုေဆာင္းၿပီး ေနာက္ အရြယ္ေကာင္းတုန္းမွာပင္ ေသၾက၍ ၿပိတၱာမ်ားျဖစ္ၾကေလေသာ္ မိမိတို႔၏ ေရွးေဟာင္းေႏွာင္းျဖစ္ေတြကို ျမင္ၾက႐ံုသာမက က်န္ရစ္ေသာေယာက်္ားတို႔က ေနာက္ မယားယူၾကၿပီး မိမိတို႔စုေဆာင္းထားခဲ႔ေသာပစၥည္းေတြ သံုးျဖဳန္းေနၾကသည္ကို ျမင္ရသ ျဖင့္ မခံႏိုင္ၾကေသာေၾကာင့္ “တရားေရာ၊ မတရားေရာ ငါတို႔စုေဆာင္းထားခဲ႔တဲ႔ ပစၥည္း ေတြကို ေနာက္သား၊ ေနာက္မယားေတြက အပင္းဆို႔ေနၾကသဟဲ႔၊ ငါတို႔ေတာ႔ ဒုကၡ ေရာက္္ကုန္ပါၿပီ” ဟု ၿမိဳ႕႐ိုးေပၚကေနၿပီး ဟစ္ေအာ္ေနၾကရွာေလ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ မိမိတို႔၏ မိသားစုအတြက္ မတရားေသာနည္းတို႔ျဖင့္ စီးပြားမရွာသင့္ေပ။ အိမ္ေထာင္ဦးစီး၏လုပ္ စာကို တစ္မိသားစုလံုး စားၾကျငားေသာ္လည္း အကုသိုလ္အမႈျဖင့္ ရွာေဖြေကၽြးေမြးမိ သူ မိမိသာလွ်င္ ဆိုးက်ိဳးအျပစ္တို႔ကို ခံစားရမည္ကို သတိျပဳသင့္ေပသည္။
အတိတ္၌ သူတစ္ပါးတို႔အား လွည့္ပတ္ျဖားေယာင္းျပီး သူ႔ဥစၥာကို ခိုးယူ၍စီးပြား ရွာခဲ႔ျခင္း၊ ဒါနကုသိုလ္နည္းခဲ႔ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ယခုဘ၀၌ဆင္းရဲျခင္း၊ လာဘ္တိတ္ ျခင္း ေဘးတို႔ႏွင့္ ေတြ႔ႀကံဳၾကရျခင္းျဖစ္၏။ ထိုသို႔ အက်င့္သီလတို႔ ပ်က္ျခင္းသည္ ဆိုးက်ိဳး တရားတို႔ ေနာက္၌ရွိသည္ဟု ပညာဉာဏ္ျဖင့္ မဆင္ျခင္ႏိုင္ခဲ႔မႈေၾကာင့္ ဆင္းရဲတို႔ျဖင့္သာ အဖန္ဖန္က်င္လည္ေနၾကရျခင္းဟူေသာ သံသရာေဘးဒုကၡတို႔ ကို ေတြ႔ၾကံဳခံစားၾကရ ျခင္းျဖစ္သည္ကို ယခု၌ ဉာဏ္ျဖင့္ဆင္ျခင္သင့္၏။ ကုသိုလ္တရားတို႔ကို ပြားမ်ားသင့္၏။ ဘုရားရွင္သာသနာေတာ္ၾကီိးႏွင့္ ေတြ႔ႀကံဳေနတုန္းမွ အျမတ္ဆံုးကုသိုလ္ပါရမီတို႔ကို မျဖည့္က်င့္မဆည္းပူးႏိုင္ပဲ တစ္ဘ၀တစ္နပ္စာ ယခုဘ၀ ခ်မ္းသာေရးအတြက္တစ္ခုသာ ၾကည့္ေနၾကလွ်င္ျဖင့္၊ သီလပ်က္ေနၾကလွ်င္ျဖင့္ မိမိေလာက္ဉာဏ္ဆင္းရဲသူ အဘယ္မွာ လွ်င္ ရွိေတာ႔အံ႔နည္း။ ထိုသို႔ မိမိကိုယ္ကို သတိေပးဆင္ျခင္ၿပီး ကုသိုလ္တရားတို႔ကုိ အထပ္ထပ္ပြားမ်ား၍ ၀ိပႆနာတရား အားထားကာ ပညာဉာဏ္ခ်င့္ေထာက္ သံသရာ မွ လွ်င္ျမန္စြာထြက္ေျမာက္ႏိုင္ၾကပါကုန္။
၃။ ကာမေဖာက္ျပား မေမွာက္မွားႏွင့္…
ကာေမသု- ကာမဂုဏ္ကို၊ မိစၧာ- မွားယြင္းစြာ၊ အာစာရ- က်ဴးလြန္ျခင္းဟူ၍ အနက္ အဓိပၸာယ္ရတာျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ သူတစ္ပါးမယား ျပစ္မွားေစာ္ကားမိျခင္း ေလာက္ျဖင့္ မွတ္ယူမထားသင့္ေပ။ “ႏွမခ်င္းစာနာေထာက္ထားပါ” ဟူေသာ ျမန္မာ တို႔၏ ယဥ္ေက်းမႈစကားျဖင့္ပင္ အသိအလိမၼာရွိသူတို႔အဖို႔ ထိုကံကို က်ဴးလြန္လိမ္႔မည္ မဟုတ္ပါ။ ကာေမသုမိစၧာစာရဟူေသာအမႈကို ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႔သည္ပင္လွ်င္ အခ်ိဳ႕ေသာသူတို႔ ရွင္းလင္းစြာ နားမလည္ၾကေပ။ အေနာက္တိုင္းသားတို႔အေနျဖင့္မူ နားလည္ဘို႔ ပို၍ပင္ေ၀းကြာလွေပသည္။ ကာေမသုမိစၧာစာရ က်ဴးလြန္ျခင္းဟူေသာအမႈ ကို ရွင္းလင္းစြာနားလည္ထားဘို႔ လိုအပ္၏။
ကာမဂုဏ္တို႔၌ ေဖာက္ျပန္မွားယြင္း ျပဳက်င့္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ၏ဟုသီလ ေဆာက္တည္ထားသူ အမ်ိဳးေကာင္းသားသည္ မိမိ၏သီလ မက်ိဳးမေပါက္ေစရန္ ေအာက္ပါ အာဂမနီ၀တၳဳ မသြားမလာအပ္ေသာ မိန္းမ(၂၀)ကို ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမည္။
(၁) မာတုရကၡိတ - မိခင္ေစာင့္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၂) ပိတုရကၡိတ - ဖခင္ေစာင့္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၃) မာတုပိတုရကၡိတ - မိဘႏွစ္ပါး ေစာင့္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၄) ဘာတုရကၡိတ - ေမာင္ၾကီးေမာင္ငယ္ ေစာင့္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၅) ဘဂိနီရကၡိတ - အစ္မ၊ ညီမ ေစာင့္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၆) ဉာတိရကၡိတ - ေသြးသားေတာ္စပ္သူ ေဆြမ်ိဳး ေစာင့္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၇) ေဂါတၱရကၡိတ - အမိ်ဳးအႏြယ္ ေစာင့္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၈) ဓမၼရကၡိတ - တရားက်င့္ေဖာ္ခ်င္း ေစာင့္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၉) သာရကၡ - ကိုယ္၀န္ကတည္းက မွတ္သားသိန္ဆည္းခံရေသာ မိန္းမ၊
(၁၀) သပရိဒ႑ - ဤ မိန္းမကို သြားလာလွ်င္ ဒဏ္သင့္ေစဟုမင္းမိန္႔ ထုတ္ခံရေသာ မိန္းမ(ေတာ္ေကာက္ထား သည့္ မိန္းမ)။
မာတုရကၡိတမွ ဓမၼရကၡိတအထိ မိန္းမရွစ္မ်ိဳးတို႔ကို မိဘစသူတို႔က ေစာင့္ထိန္း သည္ဆိုရာ၌ မိဘစသူတို႔သည္ ထိုမိန္းမတို႔၏ အထိအေတြ႔(ဖႆ)ကို အစိုးလည္းမရ၊ ပိုင္ဆိုင္မႈလည္းမရွိသျဖင့္ မေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္။ ဖႆကို ေစာင့္ေရွာက္ၾကသည္မဟုတ္။ အမွန္မွာ ယုတ္မာေသာအက်င့္ႏွင့္ ေယာက်္ားတစ္ပါးႏွင့္ သြားလာေနထိုင္မႈကိုသာ တားျမစ္ေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ထိုမိန္းမရွစ္မ်ိဳးတို႔မွာ ေယာက်္တစ္ပါးႏွင့္ ကာမေဖာက္ျပန္လၽွင္ ကာေမသုမိစၧာစာရကံမထိုက္၊ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ကာမပိုင္ လင္မရွိေသာေၾကာင့္တည္း။ သာရကၡ၊ သပရိဒ႑မိန္းမႏွစ္မ်ိဳးတို႔မွာ ရည္စူးသတ္ မွတ္ထားသူရွိျခင္းေၾကာင့္ ေယာက်္ားတစ္ပါးႏွင့့္ ကာမေဖာက္ျပန္လၽွင္ကာေမသုမိစၧာ ရကံထိုက္၏။
(၁၁) ဓနကၠီတ- ဥစၥာျဖင့္ ၀ယ္ယူေပါင္းသင္းေသာ မိန္းမ၊
(၁၂) ဆႏၵ၀ါသိနီ- အလိုတူ၍ ေပါင္းသင္းေသာ မိန္းမ၊
(၁၃) ေဘာဂ၀ါသိနီ- ပစၥည္းအသံုးအေဆာင္ေပး၍ ေပါင္းသင္းေသာ မိန္းမ၊
(၁၄) ပဋ၀ါသိနီ- အ၀တ္အထည္ေပး၍ ေပါင္းသင္းေသာ မိန္းမ၊
(၁၅) ၾသဒပတၱကိနီ- ေရခြက္၌ လက္ဆံုႏိႈက္၍ လက္ထပ္ေပါင္းသင္းေသာ မန္း မ၊
(၁၆) ၾသဘဋစုမၺဋာ- ထင္းေခြေရခတ္ လုပ္ကိုင္ရေသာ အမ်ိဳးသမီးအား ယင္းအ လုပ္တို႔ကို မလုပ္ေစေတာ႔ဘဲ ေခါင္းမွေခါင္းခုကို ခ်ေစ၍ေပါင္းသင္းေသာ မိန္းမ၊
(၁၇) ဒါသီ- ကၽြန္လည္းဟုတ္ ၊ မယားလည္းဟုတ္ေသာ မိန္းမ၊
(၁၈) ကမၼကာရီ - အလုပ္သမားလည္းဟုတ္၊ မယားလည္းဟုတ္ေသာ မိန္းမ၊
(၁၉) ဓဇာဟဋာ- သုဥ့္ပန္းအမ်ိဳးသမီးအား မယားအျဖစ္သို႔ ေပါင္းသင္းေသာ မိန္း မ၊
(၂၀) မုဟုတၱိကာ- ေခတၱငွားရမ္း ေပါင္းသင္းေသာ မိန္းမ။
အထက္ပါမိန္းမ(၂၀)တို႔တြင္ နံပါတ္(၉)သာရကၡမွ နံပါတ္(၂၀)မုဟုတၱိကာ အထိ မိန္းမ (၁၂)မ်ိဳးတို႔သည္ ပိုင္ဆိုင္သူရွိေသာေၾကာင့္ မိမိအားပိုင္ဆိုင္သူမွတစ္ပါး အျခား ေယာက်္ားမ်ားႏွင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တိရစၧာန္အထီးမ်ားႏွင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ကာမေဖာက္ျပန္လွ်င္ ကာေမသုမိစၧာာစာရကံထိုက္၏။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ လင္ပိုင္ဆိုင္ေသာ ကာမအေတြ႔အထိကို ခိုး၍ သူတစ္ပါးအား ေပ်ာ္ေမြ ႔ေစေသာ ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ေယာက်္ားမ်ားမွာမူ မိန္းမ (၂၀) အနက္ တစ္ေယာက္ေယာက္ႏွင့္ ေဖာက္ျပန္လွ်င္ ကာေမသုမိစ ၦာရကံ ထိုက္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ေရွးဆရာၾကီးမ်ားက“မန္းမ ႏွစ္က်ိပ္၊ ေပ်ာ္ေၾကာင္းသိပ္လည္း၊ မအိပ္ေလရာ” ဟု ဆံုးမခဲ႔ၾက၏။
ဤ သိကၡာပုဒ္၌လည္း သီလမရွိသူ၌ က်ဴးလြန္လွ်င္ အျပစ္နည္း၏။ သီလရွိသူ၌ က်ဴးလြန္လွ်င္ အျပစ္ႀကီး၏။ သီလမရွိသူအေပၚ၌လည္း အႏိုင္က်င့္က်ဴးလြန္လွ်င္ အျပစ္ ႀကီး၏။ ႏွစ္ေယာက္အလိုဆႏၵတူ၍ က်ဴးလြန္လွ်င္ အျပစ္နည္း၏။ မွားယြင္းလိုေသာ ေစတနာလည္းမရွိ အလိုလည္းမတူဘဲ အႏိုင္အထက္က်ဴးလြန္ခံရသူအား ကာေမသု မိစၧာစာရမျဖစ္၊ က်ဴးလြန္သူ၌သာျဖစ္၏။ အေမွာင္ခန္းထဲ၌အိပ္ေနစဥ္ မသူေတာ္ လာေရာက္ေနထိုင္သည္ကို မိမိလင္မွတ္၍ သာယာေသာမိန္းမအားလည္းေကာင္း၊ မိမိ မယားႏွင့္ ယွဥ္အိပ္ေနသူ အမ်ိဳးသမီးအား မိမိမယားမွတ္၍ မွားမိေသာေယာက်္ားအား လည္းေကာင္း ကာေမသုမိစၧာာရကံ မထိုက္ေပ။
မဂ္ႏွင့္ပတ္သက္၍လည္း သိဘို႔လိုအပ္၏။ (မဂၢ=မဂ္=လမ္းေၾကာင္း) လူတို႔ခႏၶာ ကိုယ္တြင္ ကာမက်ဴးလြန္၍ ေဖာက္ျပန္ႏိုင္ေသာ လမ္းေၾကာင္းသံုးမ်ိဳးရွိသည္။ ၎တို႔ မွာ-
(၁) ၀စၥမဂ္ - က်င္ႀကီးစြန္႔ရာ လမ္းေၾကာင္း၊
(၂) ပႆာ၀မဂ္ - က်င္ငယ္စြန္႔ရာ လမ္းေၾကာင္း၊
(၃) မုခမဂ္ - စကားေျပာရာလမ္းေၾကာင္းတို႔ ျဖစ္ၾကသည္။
ယင္းတို႔အနက္ မိန္းမတို႔၏ မဂ္သံုးမ်ိဳး၌ ေယာက်္ား၏ ပႆာ၀မဂ္ျဖင့္ က်ဴးလြန္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေယာက်္ားအခ်င္းခ်င္း ၀စၥမဂ္၊ မုခမဂ္တို႔၌ က်ဴးလြန္ ေသာ္လည္း ေကာင္း ကာေမသုမိစၧာစာရကံ ထိုက္၏။ မိန္းမအခ်င္းခ်င္း၊ မဂ္တူအခ်င္းခ်င္း ထိေတြ႔ ဆက္စပ္လွ်င္မူ ကာေမသုမိစၧာစာရကံ မျဖစ္ပါ။
ကာေမသုမိစၧာစာရကံ ေျမာက္ေစေသာ အဂၤါေလးပါရွိ၏။ ၄င္းအဂၤါမ်ား မွာလည္း ေယာက်္ားမ်ားအတြက္သာ ရည္ရြယ္ေပသည္။ ထို အဂၤါ(၄) ပါးတို႔ကေတာ႔-
(၁) မသြားလာအပ္ေသာ အဂမနီယ၀တၳဳ ျဖစ္ျခင္း၊
(၂) အဂမနီယ၀တၳဳ၌ မွိ၀ဲလိုစိတ္ရွိျခင္း၊
(၃) လံု႔လျပဳျခင္း၊
(၄) သာယာျခင္း တို႔ုျဖစ္ၾက၏။
မိမိ၏မယား၌ ကာေမသုမိစၧာစာရကံထိုက္ျခင္းအဂၤါ (၄) ပါးလည္း ရွိေသး၏။ ၎ တို႔မွာ-
(၁) အကာလ - ေရာဂါ၊ ကိုယ္၀န္ အလြန္ရင့္ေသာအခါ၊
(၂) အာေဒေသ - မိဘဆရာ သူတကာတို႔ ျမင္သျဖင့္ မသင့္ေနရာ၊
(၃) အဓေမၼန - က်င့္႐ိုးမဟုတ္က်င့္ျခင္း၊
(၄) အနေဂၤန - ေဆး၀ါးမွီ၀ဲ ရွိၿမဲအဂၤါထက္ လြန္ေသာအခါဟူ၍ ရွိၾကေလ၏။
ကာေမသုမိစၧာာစာရကံက်ဴးလြန္ျခင္းေၾကာင့္ရရွိေသာ အျပစ္(၁၁)ခ်က္ရွိပါသည္။ ၎တို႔မွာ-
(၁) ကာေမသုမိစၧာစာရအားႀကီးေသာ လူသည္ မလိုမုန္းထားသူ ေပါမ်ားျခင္း၊
(၂) မုန္း႐ံုမက ရန္သူလည္းမ်ားျခင္း၊
(၃) လာဘ္ပစၥည္းမ်ား ရွားပါးတိတ္ဆိတ္ျခင္း၊
(၄) ခ်မ္းသာမႈ ကင္းဆိတ္ျခင္း၊
(၅) မိန္းမ ျဖစ္ရျခင္း၊
(၆) မိန္းမမဟုတ္ ၊ ေယာက်္ားမဟုတ္ ပ႑ဳတ္ျဖစ္ရျခင္း၊
(၇) ေယာက်္ားျဖစ္လွ်င္လည္း အမ်ိဳးယုတ္၌ ျဖစ္ရျခင္း၊
(၈) မ်က္ႏွာပ်က္၍ အရွက္ကြဲရတတ္ျခင္း၊
(၉) အဂၤါလကၡဏာ ဣေႁႏၵတို႔ယြင္းခ်ိဳ ႔ ေသးသိမ္ျခင္း၊
(၁၀) စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾက အားၾကီးရျခင္း၊
(၁၁) ခ်စ္သူႏွင့္ ေကြကြင္းကြဲကြာရျခင္း တို႔ ျဖစ္ၾက၏။
လကၤာျဖင့္မွတ္ပါေလ-
“မိစၧာစာရ၊ က်ဴးလြန္ကလည္း၊ မုန္းၾကအမ်ား၊ ရန္သူပြား၍၊ ရွားပါးလာဘ္တိ္တ္၊ ခ်မ္းသာဆိတ္၏၊ ဣတၳိပ႑ဳက္၊ မ်ိဳးယုတ္ခါခါ၊ မ်က္ႏွာမလွ၊ အရွက္ရလ်က္၊ လကၡဏ ဣေႁႏၵ၊ ယြင္းေသြခ်ိဳ႕႔သိမ္၊ စိုးရိမ္မ်ားစြာ၊ ခ်စ္သူကြာသည္၊ ေရွာင္ကအျပန္ အက်ိဳး တည္း။”
ဤ ျပဆိုခဲ႔ေသာ အျပစ္တို႔သည္ ၀ဋ္လိုက္ေသာအားျဖင့္ ျဖစ္ရာဘ၀၌ ႀကံဳေတြ ႔ရ တတ္ေသာ အျပစ္မ်ားသာတည္း။ ထိုအျပစ္မ်ားအျပင္ ငရဲ၌လည္း ျဖစ္ၾကရေသး၏။ ကာေမသုမိစၧာစာရကံအားၾကီးေသာ သူေဌးသားေလးေယာက္တို႔၏ “ေလာဟကုမၻီ” ေခၚသံရည္ပူငရဲမွ “ဒု ၊ သ ၊ န ၊ ေသာ” ဟု ဟစ္ေအာ္ၾကပံုကိုလည္း လူအမ်ားပင္ ၾကား ဖူးၾကပါသည္ီ။ အထူးဆင္ျခင္ဖြယ္ေကာင္းေသာ အရွင္အာနႏၵာအေလာင္း၏ ျဖစ္ပံုလည္း ရွိေသး၏။ အရွင္အာနႏၵာအေလာင္းသည္ ကမၻာတစ္သိန္းမွ် ပါရမီျဖည့္ၿပီးေနာက္ ကၽြတ္
တမ္း၀င္ေတာ႔မည့္ ဤ ကမ ၻာမွာပင္ တစ္ခုေသာဘ၀၌ ေရႊပန္းတိမ္သည္သားျဖစ္၏။ ထို ဘ၀တုန္းက လူေလလူလယ္္တို႔ႏွင့္ ေပါင္းမိ၍ ကာေမသုမိစၧာာစာရအမႈကို ျပဳေလ သည္။(လူမိုက္ႏွင့္ ေပါင္းျခင္းကား ဤမွ်ေလာက္ အျပစ္မ်ား၏။)
ထို အကုသိုလ္ကံေၾကာင့္ ေရာ႐ု၀ငရဲ၌လည္း ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ခံစားခဲ႔ရၿပီးေနာက္ လြတ္ေျမာက္လာေသာအခါ ေမ်ာက္ျဖစ္၍ ေ၀ွးေစ႔ကိုက္ေဖာက္ခံရ၏။ ထို႔ေနာက္ တစ္ဘ၀၌ ႏြားျဖစ္၍ သင္းကြပ္(ေ၀ွးေစ႔အထုတ္) ခံရ၏။ ထို႔ေနာက္ မိန္းမမဟုတ္၊ ေယာက်္ားမဟုတ္ ပ႑ဳပ္ျဖစ္ရ၏။ ထို႔ေနာက္ (၅) ဘ၀ေျမာက္၌ အကုသိုလ္ကံ အခြင့္ရ ၍ နတ္ျပည္၌ ျဖစ္ရေသာ္လည္း ထိုကာေမသုမိစၧာာစာရကံ ေႏွာင့္ယွက္မႈေၾကာင့္ နတ္သားမျဖစ္ဘဲ နတ္သမီးခ်ည္း ငါးဘ၀လံုးလံုး ျဖစ္ရေသး၏။ ထိုဘ၀တို႔ေနာက္၌ လူ႔ျပည္မွာ ဘုရင့္သမီးျဖစ္ရျပန္၏။ ထိုဘ၀ေနာက္မွ ေယာက်္ားဘ၀ကို ရေလည္။
ဤသို႔လွ်င္ ကာေမသုမိစၧာာစာရကံအတြက္ ပါရမီရွင္ႀကီးေသာ္မွ ငရဲက်ရ၊ ဘ၀ မ်ားစြာပင္ ေအာက္က်ေနာက္က် ျဖစ္ရေသးသည္ကို သတိျပဳလ်က္ တစ္သံသရာလံုးက ပါလာခဲ႔ေသာ စိတ္ဆိုး၊ ၀ါသနာဆိုးႀကီးကို တရားျဖင့္ ေစာင့္ေရွာက္ၾကပါကုန္။
၄။ မေကြ႔မေကာက္၊ ႐ိုးေျဖာင့္တိုင္းသာ၊ ေျပာဆိုပါ…
မုသာ၀ါဒ- မဟုတ္မမွန္ ေျပာဆိုျခင္း၊ လိမ္လည္လွည့္ပတ္ျခင္းဟု အနက္ရွိ၏။ မဟုတ္မမွန္ေသာစကားဟူရာ၌ ႏႈတ္ျဖင့္ေျပာ၍လည္းေကာင္း၊ စာျဖင့္ေရး၍လည္း ေကာင္း၊ ကိုယ္လက္စသည္ကို လႈပ္ျပ၍လည္းေကာင္း လိမ္သမွ်ညာျဖန္းသမွ် အားလံုး ပါ၀င္၏။
သူတစ္ပါးတို႔အက်ိဳးစီးပြားပ်က္သြားေအာင္ လိမ္ညာလွည့္ျဖားေသာ မုသားမ်ိဳး သည္ အပါယ္ေရာက္ေၾကာင္းျဖစ္ၿပီး ကိုယ္အက်ိဳးစီးပြား ပ်က္မွာစိုး၍၊ ျပက္ရယ္ျပဳလို၍ လိမ္ညာျခင္းကား အျပစ္နည္း၏။ သို႔ေသာ္လည္း မည္သည့္လိမ္ညာျခင္းပင္ျဖစ္ေစ လိမ္ ညာတတ္ေသာ အက်င့္မျဖစ္ေအာင္ သတိထားၿပီး ေရွာင္ၾကဥ္သင့္ေပသည္။ “မုသားမပါ လကၤာမေခ်ာ” ဟု ေျပာေလ႔ရွိၾကသည္။ ယင္းစကားျဖင့္ အခ်ိဳ႕က ကဗ်ာလကၤာ စီကံုး ေရးသားရာ၌ပင္ မုသားမပါက ေျပျပစ္မႈမရွိဟု ယူဆၾကသည္။ ထိုစကားသည္ မွားယြင္း ေသာစကားသာျဖစ္ေပ၏။ ပညာရွိသူေတာ္ေကာင္းႀကီးမ်ားသည္ စကားေျပာရာ၌ လည္းေကာင္း၊ ကဗ်ာလကၤာမ်ား သီကံုးေရးသားရာ၌လည္းေကာင္း မုသားကိုေျပာဆို ေရးသားမႈမရွိၾကပါ။
မုသားစကား ေျပာဆိုရာ၌ အက်ိဳးစီးပြား ပ်က္စီးဆံုး႐ံႈးေအာင္ ေျပာဆိုလွ်င္ မုသာ ၀ါဒကံထိုက္၏။ အက်ိဳးစီးပြား အနည္းငယ္ပ်က္စီးလွ်င္ အျပစ္နည္း၏။ မည္သည့္ အေၾကာင္းအရာကိုမဆို “မျမင္ပဲ ျမင္၏၊ မၾကားပဲၾကား၏၊ မေတြ႔ပဲ ေတြ႔၏၊ မသိပဲ သိ၏၊ ျမင္လ်က္ မျမင္၊ ၾကားလ်က္ မၾကား၊ ေတြ႔လ်က္ မေတြ႔၊ သိလ်က္ မသိ” ဟု ေျပာဆို ေသာ လူယုတ္မာတို႔၏ စကား(အနရိယေ၀ါဟာရ) ရွစ္မ်ိဳးတို႔တြင္ တစ္မ်ိဳး မ်ိဳးကိုေျပာ လွ်င္ အျပစ္ႀကီး၏။ မဟုတ္မမွန္ေျပာ၍ သံဃာကို အသင္းခြဲေသာ (ရဟန္းအခ်င္းခ်င္း စိတ္၀မ္းကြဲေစေသာ) မုသာ၀ါဒသည္ ပို၍အျပစ္ႀကီးေလး၏။
ေရွးဘုရားအေလာင္း သူေတာ္ေကာင္းၾကီးမ်ားသည္ သတ္မႈ၊ ခိုးမႈ၊ ကာမက်ဴး လြန္မႈ၊ အရက္ေသစာ ေသာက္စားမႈတို႔ကို ျပဳလုပ္မိခဲ႔ၾကေသာ္လည္း သူတစ္ပါးအက်ိဳး စီးပြား ပ်က္စီးခၽြတ္ယြင္းေစလိုေသာ စိတ္ျဖင့္ မုသားကို လံုး၀မေျပာမဆိုခဲ႔ၾကေပ။ သို႔ ေသာ္ သူတစ္ပါးအက်ိဳးစီးပြား မထိခိုက္မပ်က္စီးေသာ မုသားမ်ိဳးကိုမူ ေျပာဆိုခဲ႔ ၾကဖူးပါ သည္။
ဥပမာ- ဒုကနိပါတ္ သံသုမာရဇာတ္၌ သံသုမာရ မိေက်ာင္းက ဘုရားအေလာင္း ၀ါနရိႏၵေမ်ာက္မင္း၏ အူအသည္းကို ေတာင္းေသာအခါ အေလာင္းေတာ္က “ငါတို႔ ေမ်ာက္မ်ိဳး၏ အူအသည္းကား ကိုယ္ထဲ၌ မရွိ” ဟုေျပာ၍ နီရဲေသာ ေရသဖန္းသီးကို လက္ညိႈးညႊန္ျပခဲ႔ဖူး၏။ ပရိယာယ္ျဖင့္ေျပာေသာေၾကာင့္ မုသာ၀ါ ဒကံမထိုက္။ ဧကနိ ပါတ္ ပဥၥာ၀ုဓဇာတ္၌လည္း အေလာင္းေတာ္ပဥၥာ၀ုဓမင္းသားက သိေလသေလာမ ဘီလူးအား “ငါ့၀မ္းထဲ၌ ၀ရဇိန္လက္နက္ရွိ၏၊ ငါ့ကို နင္စားေသာ္ ကိုယ္လက္မေက်ပဲ အူအသည္း အပိုင္းပိုင္းျပတ္၍ေသမည္”ဟုေျပာခဲ႔ဖူး၏။ ဤကဲ႔သို႔ ဘုရားအေလာင္း ေျပာဆိုခဲ႔ေသာ မုသားမ်ားမွာ မုသာ၀ါဒကံမထိုက္ေပ။ အဘယ္႔ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ပညာ တည္းဟူေသာ ၀ရဇိန္လက္နက္ကို ရည္ရြယ္ရင္းရွိေသာေၾကာင့္ျဖစ္၏။
မုသာ၀ါဒအရာ၌ အက်ိဳးစီးပြားပ်က္စီးမွ မုသာ၀ါဒကမၼပထ ေျမာက္ ၏။ အက်ိဳး စီးပြား မပ်က္စီးလွ်င္ မုသာ၀ါဒကံမွ်သာျဖစ္သည္။ မုသား စကား ေျပာဆိုေသာ အဂၤါ(၄)ပါးရွိ၏။ ၎တို႔မွာ-
(၁) မဟုတ္မမွန္ေသာ အေၾကာင္းျဖစ္ျခင္း၊
(၂) လိမ္ညာလွည့္စားလိုစိတ္ရွိျခင္း၊
(၃) လံု႔လျပဳျခင္း၊
(၄) မိမိလွည့္စားသည့္ အဓိပၸာယ္ကို သူတစ္ပါးနားလည္ျခင္း တို႔ျဖစ္ၾကပါ
သည္။
မုသားေျပာဆိုျခင္းေၾကာင့္ ရရွိေသာအျပစ္(၉)မ်ိဳးရွိပါသည္။ ၎တို႔မွာ-
(၁) ယခုဘ၀၌ စကားပီပီသသ မေျပာတတ္ျခင္း။
(၂) သြားမ်ား မညီမညြတ္ ရွိျခင္း။
(၃) ခံတြင္း ပါးစပ္ ပုပ္ညွီျခင္း။
(၄) ကိုယ္အေရအသား ပူရွိန္ေျခာက္ကပ္ စိုစိုဖတ္ဖတ္မရွိျခင္း။
(၅) မ်က္စိ-နား စေသာ ဣေျႏၵမ်ား ေနာက္က်ဳက်ဳရွိျခင္း။
(၆) ပံုဟန္မလွပဲ ဆိုးရြားခြ်တ္ယြင္း ေဖာက္ျပန္ျခင္း။
(၇) သူတစ္ပါးအေပၚ၌ ၾသဇာမတည္ျခင္း။
(၈) အေျပာအဆို ႏႈတ္လွ်ာမ်ား ေထာ္ေလာ္ၾကမ္းတမ္းျခင္း။
(၉) စိတ္မတည္ပဲ လွ်ပ္ေပၚေလာ္လီတတ္ျခင္း တို႔ ျဖစ္ၾကပါသည္။
လကၤာျဖင့္မွတ္ပါေလ-
“မုသားစကား၊ ေျပာဆိုျငားမူ၊ စကားမၿပီ၊ သြားမၿငီတည္း၊ ပုပ္ညွီပါးစပ္၊ ေျခာက္ ကပ္ကိုယ္ေရ၊ ဣေႁႏၵယြင္းေနာက္၊ ပံုယြင္းေဖာက္၍၊ မေရာက္ၾသဇာ၊ ႏႈတ္လွ်ာၾကမ္း ေထာ္၊ လွ်ပ္ေပၚေလာ္လည္၊ စိတ္မတည္သည္၊ ေရွာင္မည္အျပန္ အက်ိဳးတည္း။”
ဤသို႔စသည္ျဖင့္ အျပစ္မ်ားပါသည္။ မုသားေျပာဆိုသူသည္ ဘယ္ကိစၥ၌မွ် မယံု ၾကည္ရေသာေၾကာင့္ အႀကီးအကဲမျဖစ္ႏိုင္ေပ။ ဤျပဆိုခဲ႔ေသာ အျပစ္တို႔ကား ၀ဋ္လိုက္ ေသာအားျဖင့္ ေရာက္ေလရာဘ၀၌ ရတတ္ေသာအျပစ္မ်ားသာရွိေသး၏။ တခ်ိဳ႕ေသာ မုသားစကားမ်ားမွာ ငရဲေရာက္ေအာင္ပင္ အျပစ္ႀကီး၏။ ကမၻာဦးတြင္ ေစတီယတိုင္းကို အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔ေသာ “ဥပ၀ရ” ေခၚ ေစတီယမင္းသည္ မုသားစကား ေျပာဆိုခဲ႔ျခင္းေၾကာင့္ ေျမမ်ိဳျပီး အ၀ီစိ၌ ခံစားရသည္ကို သံေ၀ဂယူသင့္လွပါသည္။
ဤ ေစတီယ၀တၳဳ၌ မုသာ၀ါဒ၏အျပစ္ကား လြန္လြန္းလွ၏ဟု မွတ္ထင္ၾကေပ လိမ္႔မည္။ မလြန္လြန္းပါေပ။ ထိုေစတီယမင္း၏ မုသားေျပာေသာအခ်ိန္ကား တစ္စံုတစ္ ေယာက္မွ် မုသားေျပာသူမရွိေသးေခ်။ အားလံုးသစၥာတည္ေသာအခါျဖစ္သည္။ ညစ္ စုတ္ေပေတေနေသာလက္ႏွီး၌ အိုးမဲထိေသာ္လည္း မထူး၊ ျဖဴစင္ေသာ ပ၀ါ၌ကား ျမဴမႈန္႔ ေလာက္ အကြက္ကေလးပင္ ထင္ရွားသကဲ႔သို႔ အားလံုးသစၥာတည္ၾကေသာကာလ၌ ပထမျဖစ္ေသာ ထိုမုသားသည္ အလြန္ထင္ရွား၍ အျပစ္လည္းႀကီးမားေလသည္။ ယခုေခတ္ကား “မုသားမပါ လကၤာမေခ်ာ” ဟူေသာစကားကို လက္ကိုင္ျပဳလ်က္ မုသား ကို ေရလဲႏွင့္ သံုးစြဲေနၾကေသာေခတ္ျဖစ္၏။
ထို႔ေၾကာင့္ မုသားေပါေသာေခတ္၌ မုသားေျပာသူတိုင္း ေျမမ်ိဳရလွ်င္ ေျမႀကီးပင္ အားလပ္ခြင့္ရေတာ႔မည္ မဟုတ္ေခ်။ ထို႔ျပင္ ကမၻာဦး၌ မုသားေလာက္အျပစ္ႀကီးေသာ အျပစ္မ်ားလည္း မရွိေသးေပ။ ယခု ေခတ္၌ကား မုသားေလာက္အျပစ္ကို အျပစ္ဟု ဆိုဖြယ္မရွိေလာက္ေအာင္ ထို႔ထက္ဆိုးရြားေသာ အျပစ္ႀကီးေတြက လႊမ္းမိုးေန ေသာ ကာလ ျဖစ္ေပသည္။ သို႔ရာတြင္ ေခတ္အေလ်ာက္ မုသားအျပစ္က မ်က္ေမွာက္ဘ၀၌ အက်ိဳးမထင္ရွားေစကာမူ သံသရာ၌ ၀ဋ္လိုက္ေသာအျပစ္မွာ ေစတီယမင္း၏ အျဖစ္မ်ိဳး ထက္ သက္သာလွမည္ မဟုတ္သည့္အျပင္ တကယ္႔သူေတာ္စင္ ပါရမီရွင္မွန္လွ်င္ သစၥာပါရမီကို လိုလိုခ်င္ခ်င္ ျဖည့္ရမည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မုသားမွန္သမွ်ကို အေသးအဖြဲ ကစ၍ ေရွာင္ၾကဥ္ကာ သစၥာပါရမီကိုသာ ႏွစ္ႏွစ္သက္သက္ျဖည့္က်င့္ၾကပါလွ်င္ မိမိ၌ တည္ေသာသစၥာေၾကာင့္ အလိုလိုအရွိန္အ၀ါတက္လာလိမ္႔မည္ ျဖစ္ပါသည္။
“မုသားမပါ၊ လကၤာမေခ်ာဟု၊ ဆိုး႐ိုးလိုက္ကာ၊ မမိုက္ပါပ၊ဲ သစၥာစကား၊ ေျပာဆိုသြားကာ၊ ၿငိမ္းရာဒုကၡ၊ လွမ္းကုန္ၾကဟု၊ ႏိႈးေဆာ္သမႈ၊ ေဆာင္းပါးျပဳသည္၊ မ်ားေထြသာဓု၊ ေခၚေစသတည္း။”
၅။ ေသရည္ေသရက္၊ စီးပြားပ်က္ကို၊ တစ္စက္ကယ္မွ်၊ မေသာက္ၾကႏွင့္၊ ေရွာင္ၾကပါ ေလ၊ ရွင္ေတာ္ေဟာသည့္၊ အဆိပ္ေရ…
သုရာ- ရဲရင့္ျခင္း၊ တက္ႂကြျခင္း (ေသရည္)၊ ေမရယ- မူးယစ္ထံုထိုင္းျခင္း (အ ရက္)၊ မဇၨ- ေမ့ေလ်ာ့ျခင္း (ေသရည္အရက္မွ တစ္ပါးေသာပစၥည္း) အားျဖင့္ သံုးမ်ိဳးရွိ၏။ ထိုကဲ့သို႔ ရဲရင့္ျခင္းျဖစ္ေစေသာေသရည္၊ မူးယစ္ထံုထိုင္းေစေသာအရက္၊ ေမ့ေလ်ာ့ျခင္း ကိုျဖစ္ေစေသာ ေသရည္အရက္မွတစ္ပါးျဖစ္သည့္ ဘိန္းဘင္း၊ ကေစာ္၊ ေလွာ္စာ၊ ထန္း ရည္၊ ေဆးေျခာက္၊ ဘိန္းျဖဴစေသာ မူးယစ္ေစတတ္သည့္မဇၨ တစ္ခုခုကို တစ္နည္း နည္းျဖင့္ မွီ၀ဲလွ်င္သီလပ်က္၏။ ၎တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကို လူတို႔သည္နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ပင္ မွီ၀ဲေန ၾကသည္။ ထိုသို႔ မွီ၀ဲေနၾကျခင္းမွာ အျပစ္ကိုမသိျခင္း၊ အျပစ္ရွိသည္ဟုသိၾကေသာ္ လည္း အေသးအဖြဲမွ်ရွိမည္ဟု မွတ္ဟူေနၾကျခင္း၊ အေပ်ာ္မက္ျခင္း၊ အေပါင္းအသင္း ကိုမက္ျခင္း၊ စိတ္ညစ္လို႔ စိတ္ညစ္ေျပေအာင္ဟူ၍ သံုးေဆာင္ျခင္းစသည္ျဖင့္ အေၾကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးျပ၍ မွီ၀ဲေနၾက၏။ မည္သို႔ပင္ဆိုေစ
(၁) ေသရည္အရက္ျဖစ္ျခင္း၊
(၂) ၎ကို သံုးေဆာင္ျခင္း ဟူေသာ အဂၤါ (၂) ပါးညီၫြတ္လွ်င္ ထိုကံထိုက္၏။
သီလျမတ္ႏိုးသူ သီလ၀ႏၲသူေတာ္ေကာင္းမ်ားသည္ သုရာ၊ ေမရယ၊ မဇၨ သံုးမ်ိဳး လံုးကို က်န္းမာေရးအရ ေဆးႏွင့္ေရာ၍ပင္ ေသာက္သံုးျခင္းမျပဳၾကေပ။ မူးသည္ျဖစ္ ေစ၊ မမူးသည္ျဖစ္ေစ ေသာက္သံုးသည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္သီလပ်က္၏။ က်န္းမာေရးအ တြက္ ေဆး၀ါးအမွတ္ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ရာသီဥတုေအးလြန္း၍ စသည္ျဖင့္လည္း ေကာင္း၊ အေၾကာင္းျပျခင္းမွာ ေသာက္သံုးလိုသူ၏ ဆႏၵအရသာျဖစ္ေပသည္။ မည္ သည့္အရပ္ေဒသ၌ မည္သည့္နည္းျဖင့္ မည္သူမဆို ေသာက္သံုးပါက အျပစ္ရွိေပသည္။
ျမတ္ဗုဒၶက ေသရည္အရက္ေသာက္သံုးျခင္းေၾကာင့္ ရရွိေသာအျပစ္ (၆) မ်ိဳးရွိ၏ ဟူ၍ သိဂၤါေလာ၀ါဒသုတ္၌ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့၏။ ၎တို႔မွာ-
(၁) မိမိလုပ္ေဆာင္ေသာအမႈသည္ သင့္၏၊ မသင့္၏မသိျခင္း၊ တစ္နည္း ပညာ နည္းပါးျခင္း။
(၂) ပ်င္းရိလာျခင္းေၾကာင့္ ဥစၥာပစၥည္းမ်ားေလ်ာ့ပါးတတ္ျခင္း။
(၃) ေမ့ေလ်ာ့ေနျခင္းေၾကာင့္ အကုသိုလ္တရားမ်ား တိုးပြားေနျခင္း။
(၄) သူတစ္ပါး၏ေက်းဇူးတရားတို႔ကို မဆပ္ပဲ ေက်းဇူးကန္းတတ္ျခင္း။
(၅) အကုသိုလ္တရားတို႔မွ အရွက္၊ အေၾကာက္ကင္းျခင္း။
(၆) အကုသိုလ္တရားတို႔ကို ျပဳလုပ္ရန္လြယ္ကူျခင္း။ တို႔ျဖစ္ၾကသည္။
လကၤာျဖင့္မွတ္ပါေလ-
“ေသရည္ေသာက္လင့္၊ သင့္မသင့္ကို၊ ေရးခြင့္မသိ၊ ပ်င္းရိေမ့မူး၊ ေက်းဇူးမဆပ္၊ ဟိေရာတၱပ္(ဟိရိၾသတၱပ အရွက္၊ အေၾကာက္တရား) ကင္း၊ ခပင္းမ်ားထို၊ အကုသိုလ္ ကို၊ အၿပိဳလြယ္စြာ၊ ျပဳက်င့္ရာသည္၊ ေရွာင္ခါအျပန္ အက်ိဳးတည္း။”
ေရွးအခါက ဘုရင္တစ္ပါးသည္ ေသရည္အရက္ေၾကာင့္ သားငယ္အားမိမိကိုယ္ တိုင္သတ္ခဲ့ဖူး၏။ သူသည္ အသားဟင္းကိုလည္း တက္မက္သူျဖစ္၏။ တစ္ေန႔သ၌ ဘုရင္ႀကီး ေသရည္ေသာက္ၿပီးခ်ိန္တြင္ ပြဲေတာ္တည္ရန္အခ်ိန္က်ေသာေၾကာင့္ စားေတာ္ခ်က္သည္ အသားဟင္းမပါ၍ စိုးရိမ္ထိတ္လန္႔စြာျဖင့္ မိဖုရားႀကီးအား အကူ အညီေပးႏိုင္ရန္ ေတာင္းပန္ေလွ်ာက္ထား၏။ မိဖုရားႀကီးက “ဘုရင္ႀကီးသည္ သူ၏ခ်စ္ လွစြာေသာ သားငယ္ေလးအား ေတြ႔ျမင္ရလွ်င္ အသားမပါသည္ကို ဘုရင္ႀကီးေမ့သြား လိမ့္မည္၊ မစိုးရိမ္ပါႏွင့္ဟူ၍ စားေတာ္ခ်က္အား ႏွစ္သိမ့္လိုက္၏။ ဘုရင္ႀကီးပြဲေတာ္ တည္ခ်ိန္တြင္ အသားဟင္းမပါသည္ကို သိၿပီးအမ်က္ထြက္ေတာ္မူခ်ိန္တြင္ မိဖုရားႀကီး က သားေတာ္ေလးအား ေပြ႔ခ်ီလာၿပီး ဘုရင္ႀကီးအား ဆက္သလိုက္ရာ ဘုရင္ႀကီးသည္ သားေတာ္ေလး၏လည္ပင္းကိုခ်ိဳးသတ္ၿပီး စားေတာ္ခ်က္္အား ခ်က္ခ်င္းခ်က္ခိုင္းၿပီး ဟင္းအျဖစ္သံုးေဆာင္ေတာ္မူေလသည္။ ေနာက္တစ္ေန႔နံနက္တြင္ မိဖုရားႀကီးအား သားေတာ္ေလးကို ဆက္သရန္ေျပာေသာအခါ မိဖုရားႀကီးလည္ ငိုၿပီး အေၾကာင္းစံုကို ေလွ်ာက္ထားလိုက္ရာတြင္ ဘုရင္ႀကီးသည္ ျပင္းစြာေနာင္တရခဲ့ေလ၏။
အရက္ေသစာေသာက္စားမူးယစ္ၿပီး ထိုကဲ့သို႔ မွားယြင္းခဲ့ေသာ ဆိုးရြားလွသည့္ သာဓကမ်ားမွာ မ်ားစြာရွိ၏။ ယခုဘ၀၌လည္းအက်ိဳးမရွိ၊ ေသလြန္လွ်င္လည္း အပါယ္ သို႔ သြားရဦးမည္ျဖစ္၏။ လူျပည္ျပန္ေရာက္လာေသာအခါတြင္လည္း ႐ူးသြတ္ျခင္း၊ စိတ္ မႏွံ႔ျခင္းစသည့္ ဆိုးက်ိဳးမ်ားဆက္လက္ခံစားၾကရျပန္သည္။ ဆိုးက်ိဳးေပါင္းမ်ားစြာ ေမြးထုတ္ေပးေသာ ေသရည္အရက္အား အဘယ့္ေၾကာင့္မ်ား ႏွစ္သက္ေနၾကသနည္း။ မွားေနမွန္းသိေသာ္လည္း အဘယ္ေၾကာင့္မ်ား မေရွာင္ၾကဥ္ႏိုင္ဘဲ မွဲ၀ဲေနၾကသနည္း။ မိမိစိတ္ကိုႏိုင္ေအာင္ေစာင့္ေရွာက္ၿပီး ထိုမေကာင္းေသာေသရည္အရက္တို႔အား ေရွာင္ ၾကဥ္သင့္ေပသည္။
စာဖတ္သူတို႔အားလံုး ကိုယ္က်န္းမာ၊ စိတ္ခ်မ္းသာစြာျဖင့္ ငါးပါးသီလေစာင့္ထိန္း ႏိုင္ၾကပါေစ။ သီလကိုျမတ္ႏိုးေသာ သီလ၀ႏၲပုဂၢိဳလ္မ်ားျဖစ္ၿပီး ေအးၿငိမ္းစြာလွ သႏၲိသုခ နိဗၺာန္သို႔တိုင္ အေရာက္ခ်ီႏိုင္ၾကပါေစ။
ပါဏာတိပါတ-သူ႔အသက္ကို သတ္ျခင္းဟုအနက္ရွိ၏။ သူတစ္ပါးတို႔၏ အသက္ ကို သတ္ျဖတ္ေလ႔ရွိေသာပုဂၢိဳလ္သည္ ေဒါသႀကီးသူ၊ ေမတၱာတရားေခါင္းပါးသူ၊ ၾကင္နာ မႈမရွိသူ၊ ညွာတာမႈကင္းမဲ့သူတို႔ပင္ ျဖစ္သည္။ သူ႔အသက္သတ္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ ၏ဟူ၍ သီလေဆာက္တည္ထားသူသည္ အသက္ရွိေသာ မည္သည့္သတၱ၀ါပင္ျဖစ္ေစ သတ္ျဖတ္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ရမည္ျဖစ္၏။ မွက္၊ ျခင္၊ ယင္ စေသာ ေသးငယ္ေသာ သတၱ၀ါတို႔ပင္ျဖစ္ေစ မသတ္အပ္ေပ။ မေတာ္တဆနင္းမိျခင္းကို မဆိုလိုေပ။ ေသေစ လိုေသာ စိတ္္ျဖင့္သတ္လွ်င္ကား ပါဏာတိပါတသိကၡာပုဒ္ကို က်ဴးလြန္သည္မည္၏။
အျပစ္အႀကီးအေသးမွာ အသတ္ခံရေသာသတၱ၀ါ၏ ခႏၶာကိုယ္ပမာဏႏွင့္ ဂုဏ္ အေပၚမူတည္ၿပီးကြာျခား၏။ လံု႔လစိုက္ထုတ္မႈ၊ စိတ္ေစတနာအေပၚ မူတည္၍လည္း ကြာျခား၏။ ခႏၶာကိုယ္ငယ္လွ်င္ သတ္ျဖတ္ရာ၌ အားစိုက္မႈနည္းေသာေၾကာင့္လည္း ေကာင္း၊ ဂုဏ္မရွိလွ်င္ သူ၏ဂုဏ္သိကၡာကို မ်ားစြာဖ်က္ဆီးရာ မေရာက္ေသာေၾကာင့္ လည္းေကာင္း၊ သတ္ျဖတ္ေသာသူမွာ အျပစ္သက္သာ၏။ ခႏၶာကိုယ္ႀကီးလွ်င္ သတ္ ျဖတ္ရာ၌ အားစိုက္မႈမ်ားေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ ဂုဏ္ၾကီးလွ်င္ သူ၏ဂုဏ္သိကၡာ မ်ားကို ဖ်က္ဆီးရာေရာက္ေသာေၾကာင့္လည္းေကာင္း သတ္ျဖတ္ေသာသူမွာ ႀကီးေလး ေသာအျပစ္ကိုခံရမည္။
သူ႔အသက္သတ္ျခင္း ကမၼပထေျမာက္ေစေသာ အဂၤါ (၅) ပါးရွိသည္။ ၎တို႔မွာ-
(၁) သတၲ၀ါျဖစ္ျခင္း၊
(၂) သတၱ၀ါဟု အမွတ္ရွိျခင္း ( သိျခင္း ) ၊
(၃) သတ္လိုစိတ္ (ေသေစလိုစိတ္) ရျခင္း၊
(၃) သတ္ရန္ (ေသေစရန္) လံု႔လျပဳျခင္း၊
(၅) ထို လံု႔လေၾကာင့္ေသျခင္း တို႔ျဖစ္ၾကသည္။
ပါဏာတိပါတာကံ က်ဴးလြန္းရာ၌ အားထုတ္မႈ (ပေယာဂ) ေျခာက္မ်ိဳးလည္း ရွိ ေသး၏။ ၎တို႔မွာ-
(၁) ကိုယ္တိုင္သတ္ျခင္း၊
(၂) သူတစ္ပါးကိုသတ္ခိုင္းျခင္း၊
(၃) တစ္စံုတရာျဖင့္ပစ္ခတ္၍သတ္ျခင္း၊
(၄) လာသမွ်ထိခိုက္ေသဆံုးေစရန္ ဓား ၊ လွံ ၊ တြင္း စသည္ တို႔ကို အၿမဲ ေထာင္၍ သတ္ျခင္း၊
(၅) ေဆး၀ါး မႏၲရားျဖင့္သတ္ျခင္း ၊
(၆) တန္ခိုးျဖင့္သတ္ျခင္း တို႔ျဖစ္ၾကသည္။ ဤ ပေယာဂ (၆)မ်ိဳးမွ တစ္နည္း နည္းႏွင့္ သူ႔အသက္ကို ေသေစလိုေသာစိတ္ျဖင့္ သတ္ျဖတ္ေသာေၾကာင့္ ေသလွ်င္ ပါဏာ တိပါတကမၼပထေျမာက္၏။ ပါဏာတိပါတကံထိုက္သည္ဟု ဆိုလိုျခင္းျဖစ္၏။
တဖန္ ပါဏာတိပါတကံ ေျမာက္ေစႏိုင္သည့္ အက်ံဳး၀င္ေသာအခ်က္မ်ားလည္း ရွိပါသည္။ ၎တို႔မွာ- ညွင္းဆဲၿခင္း၊ ႏွိပ္စက္ၿခင္း၊ ရက္စက္ၿခင္း၊ နာက်င္ေစၿခင္း၊ ၾကင္နာမႈမရွိျခင္း၊ ညွာတာမႈကင္းမဲ့ျခင္းစသည့္ ကာယကံအျပဳအမူဆိုး အားလံုးပါ၀င္ပါ သည္။ ေနာက္တစ္ခု မွတ္ရမွာကအစြန္း (၃) ပါးမလြတ္ေသာ အသားကိုလည္း ေရွာင္ ၾကဥ္ရန္လိုအပ္ပါသည္။ မိမိကိုေကၽြးဘို႔၊ လက္ေဆာင္ေပးဘို႔စသည္ျဖင့္ မိမိအတြက္ ရည္ရြယ္ၿပီး သတၱ၀ါတစ္ဦးအားသတ္ျခင္းကို (၁) ျမင္ျခင္း၊ (၂) ၾကားၿခင္း၊ (၃) ယံုမွား သံသယရွိျခင္း အသားတို႔ကိုလည္း ေရွာင္ရပါမည္။ ေနာက္ၿပီး ကံထိုက္ရာ၌ မိမိကိုယ္ တိုင္ ျပဳမွသာလွ်င္ ကံထိုက္သည္ဟူ၍ မမွတ္ယူသင့္ေပ။ (၁) ကိုယ္တိုင္ျပဳလုပ္ၿခင္း၊ (၂) သူတစ္ပါးအားေစခိုင္းျခင္း၊ (၃) သူတစ္ပါးျပဳမူသည္ကို ၀မ္းေျမာက္ျခင္း၊ (၄) အက်ိဳးကို ေျပာျပျခင္းစသည့္ ကံထိုက္ေစေသာအခ်က္တို႔ကိုလည္း မွတ္သားထားရပါမည္။ သာဓ ကတစ္ခုေျပာျပရလွ်င္ ဗုဒၶဘုရားရွင္ အေလာင္းေတာ္ဘ၀ တံငါသည္ရြာ၌ ကေလးငယ္ ဘ၀မွာ တံငါသည္တို႔ ငါးေခါင္းထုသည္ကိုျမင္ရာ ၀မ္းေျမာက္မိခဲ႔သည့္အတြက္ ထိုဘ၀ မွ ေသလြန္ၿပီးေနာက္ ငရဲ၌ခံစားခဲ့ရ၏။ ေခါင္းကိုက္ေ၀ဒနာလည္း ဘ၀ေပါင္းမ်ားစြာ ခံစားခဲ့ရ၏။ ေနာက္ဆံုး ဘုရားျဖစ္သည့္အခ်ိန္ထိေအာင္ ေခါင္းကိုက္ေ၀ဒနာကို မၾကာ ခဏ ခံစားခဲ့ရျခင္းသည္ ထိုဘ၀တုန္းက သူတစ္ပါးသတ္တာကို ၀မ္းေျမာက္မိေသာ ေစတနာေၾကာင့္ ၀ိပါက္္ေတာ္ျပန္လည္ခံစားရျခင္းျဖစ္သည္ကို သတၱ၀ါတို႔အား ၾကင္နာ သနားေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားက ျပန္လည္၍ေဟာၾကားေပးျခင္းကို သံေ၀ဂယူသင့္ ေပ၏။
ပါဏာတိပါတကံကို က်ဴးလြန္သူတို႔အတြက္ အျပစ္ေပါင္းမ်ားစြာက ေစာင့္ႀကိဳေန ၏။ ၎တို႔မွာ ေအာက္ပါအတိုင္း (၉) မ်ိဳးရွိၾက၏။
(၁) မ်က္စိ ၊ နား၊ ႏွာ ၊ ေျခလက္အဂၤါ ခၽြတ္ယြင္းတတ္ျခင္း၊
(၂) ျဖစ္ရာဘ၀တိုင္း၌ အရုပ္အသြင္ မြဲျပာေျခာက္ညိႈးၿပီး စိုစိုျပည္ျပည္ မရွိျခင္း၊
(၃) အားအင္ခၽြတ္ယြင္းျခင္း (အားနည္းျခင္း)၊
(၄) လ်င္ျမန္ဖ်တ္လတ္ျခင္းလည္း ကင္းေ၀းျခင္း၊
(၅) ေဘးရန္ေပၚေပါက္လွ်င္ ေၾကာက္ရြံ႕တတ္ျခင္း၊
(၆) သူမ်ားအသတ္ကိုခံရတတ္ၿခင္း၊ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ အဆိပ္စသည္မ်ား စား
လ်က္ ေသရတတ္ျခင္း၊
(၇) အနာေရာဂါ မ်ားတတ္ျခင္း၊
(၈) အေခၽြအရံ ပ်က္ဆီးတတ္ျခင္း၊
(၉) အသက္တိုတတ္ျခင္း တို႔ျဖစ္ၾက၏။
လကၤာျဖင့္ မွတ္ပါေလ-
“ပါဏာတိပါတ္၊ သူ႔သက္သတ္က၊ ခ်ိဳ႕လပ္အဂၤါ၊ မြဲျပာရုပ္သြင္၊ အားအင္ခၽြတ္ယြင္း၊ လ်င္ျခင္းလည္းေ၀း၊ ေဘးကိုေၾကာက္တတ္၊ အသတ္ခံရ၊ အနာမ်ားလ်က္၊ ေႁခြရံံပ်က္၍၊ အသက္တိုလွ၊ ျပစ္မ်ားစြသည္…ေရွာင္ကအျပန္ အက်ိဳးတည္း။”
ထိုျပဆိုခဲ့ေသာ အျပစ္တို႔သည္ ၀ဋ္လိုက္ေသာအေနအားျဖင့္ ျဖစ္ေလရာဘ၀ တိုင္း၌ ရတတ္ေသာအဖ်ားအနားအျပစ္တို႔ပင္ရွိေသး၏။ ထိုအျပစ္မ်ားအျပင္ ငရဲ၌ က် ျခင္းဟူေသာ ႀကီးေလးေသာအျပစ္မ်ားလည္း က်န္ပါေသး၏။ တစ္ခါတုန္းက အိမ္ရွင္မ တစ္ေယာက္သည္ ဧည့္သည္အတြက္ ခ်က္ျပဳတ္ေကၽြးရန္ ဟင္းလ်ာမရွိေသာေၾကာင့္ အိမ္မွာရွိေသာသိုးကေလးကို ခ်က္ျပဳတ္ေကၽြးမိသည့္ ထိုအကုသိုလ္ကံေၾကာင့္ ေသ ေသာအခါ သိုးကေလး၏ အေမြးအေရအတြက္ႏွင့္အမွ် ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာေအာင္ ငရဲ၌ ခံစားခဲ့ရ၏။ ငရဲမွလြတ္ေသာအခါတြင္လည္း ဘ၀ေပါင္းမ်ားစြာ သူတစ္ပါး၏သတ္ ျခင္းကိုခံရၿပီး အႀကိမ္ႀကိမ္ေသခဲ႔ရေလ၏။
ပါဏာတိပါတ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းေၾကာင့္ ရရွိေသာအက်ိဳးမ်ားမွာ-
(၁) ကိုယ္လက္အဂၤါ ျပည့္စံုျခင္း၊
(၂) ႐ုပ္ဆင္းအဂၤါ စိုျပည္လွပျခင္း၊
(၃) လ်င္ျမန္သြက္လက္ျခင္း၊
(၄) ေဘးရန္ကို မေၾကာက္မရြံ႕ျခင္း၊
(၅) သူတစ္ပါး၏ လက္ခ်က္ျဖင့္ အသက္မေသရျခင္း၊
(၆) အနာေရာဂါကင္းျခင္း၊
(၇) အေႁခြအရံ မပ်က္စီးျခင္း၊
(၈) အသက္ရွည္ျခင္းစေသာအက်ိဳးမ်ားကို ရရွိၾကေပသည္။
လူတစ္ေယာက္ကို ၾကည့္ၿပီး ေရွးကပါဏာတိပါတကံ ရွိမရွိကို သိႏိုင္၏။ ေဖာ္ျပပါ အက်ိဳးအျပစ္တို႔ကို ဆင္ျခင္၍လည္းေကာင္း၊ သူတစ္ပါးတို႔၏အသက္ကို ညွာတာ၍ လည္းေကာင္း၊ ယခုဘ၀မွာ နိဗၺာန္သို႔ မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္ရန္လည္းေကာင္း ပညာရိွပုဂၢိဳလ္ သည္ သတိ၊ ပညာကို မလင့္ဟင္းေစပဲ ပါဏာတိပါတကံကို ႀကိဳးစားေရွာင္ၾကဥ္ၾကၿပီး သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာတို႔ မိမိ၌ျပည့္စံုေအာင္ က်င့္ႀကံႀကိဳးကုတ္အားထုတ္ၾကပါကုန္။
၂။ လိမ္ညာလွည့္ဖ်ား သူ႔စီးပြားကို မေပးျငားမူ ခိုးမယူႏွင့္…
အာဒိႏၷာဒါန- မေပးအပ္ေသာ သူ႔ဥစၥာကို ခိုးယူျခင္းဟုအနက္ရွိ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ မိမိမွတစ္ပါး အျခားေသာ လူ၊ နတ္၊ တိရစၧာန္ဟူသမွ်ကို သူတစ္ပါးဟုခ်ည္း မွတ္ရမည္ ျဖစ္သည္။ သူတစ္ပါးဥစၥာကို ခိုးယူျခင္း၊ ဓားျပတိုက္ယူျခင္း၊ ညာျဖန္းလွည့္ပတ္ယူျခင္း၊ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ရာ၌ တင္းေတာင္း၊ ခ်ိန္ခြင္၊ အေလးစသည္ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ေရာင္းကုန္တိုးေအာင္ ေရထိုးျခင္းစသည္ျဖင့္လည္းေကာင္း မ႐ိုးမသားယူျခင္း ဟူသမွ် သည္ အဒိႏၷာဒါနခ်ည္းျဖစ္၏။ ယုတ္စြအဆံုး သူတစ္ပါးပိုင္ေသာ ျမက္၊ ၀ါးျခမ္းမွ်ကိုပင္ မခိုးယူေကာင္းေပ။ ခိုးယူလွ်င္ အဒိႏၷာဒါန က်ဴးလြန္းသည္မည္၏။
မိမိခိုးယူေသာဥစၥာသည္ တန္ဘိုးနည္းလွ်င္ အျပစ္နည္းၿပီး တန္ဘိုးႀကီးလွ်င္ အျပစ္ႀကီး၏။ ဥစၥာတန္ဘိုးခ်င္းတူေနလွ်င္ သီလမရွိသူ၏ဥစၥာကို ခိုးယူျခင္းသည္ အျပစ္ နည္းၿပီး သီလရွိသူ၏ဥစၥာကို ခိုးယူျခင္းက ပို၍အျပစ္ႀကီး၏။ ၀ိနည္းအားျဖင့္ ဆိုရလွ်င္ ပုဂၢလိကဥစၥာထက္ ဂိုဏ္းဥစၥာက ပို၍အျပစ္ႀကီး၏။ ၎ထက္ သံဃိကဥစၥာက ပို၍ အျပစ္ႀကီး၏။ မိမိဥစၥာကို သူတစ္ပါးဥစၥာထင္၍ ခိုးျခင္း၊ သူတစ္ပါးဥစၥာကို မိမိဥစၥာထင္၍ ယူျခင္း၊ ရင္းႏွီးကၽြမ္း၀င္၍ ယူျခင္းတို႔၌မူ အဒိႏၷာဒါနကံ မထိုက္ေပ။
သူတစ္ပါးဥစၥာကို ခိုးယူျခင္းအဂၤါငါးပါးရွိၾက၏။ ၎တို႔မွာ-
(က) သူ႔ဥစၥာျဖစ္ျခင္း၊
( ခ) သူ႔ဥစၥာဟုအမွတ္ရွိျခင္း၊
( ဂ) ခိုးယူလိုစိတ္ရွိျခင္း၊
(ဃ) ခိုးယူရန္ႀကိဳးစားျခင္း၊
( င) ခိုးယူျခင္းတို႔ ျဖစ္ၾကပါသည္။
ခိုးျခင္းအမ်ိဳးအစား(၂၅) ပါး ရွိ၏။ ထို ပေယာဂတို႔ျဖင့္ ခိုးျခင္းအမႈကို က်ဴးလြန္ေန ၾကေပသည္။ သီလ၀ႏၲပုဂၢိဳလ္ျဖစ္လိုသူသည္ ထိုသို႔က်ဴးလြန္ျခင္း (၂၅) ပါးလံုးကို ေရွာင္ ၾကဥ္္ၿပီး မိမိ၏သီလကုိ အပ်က္မခံပဲ လံုျခံဳေအာင္ေစာင့္ထိန္းသင့္ေပသည္။ ခိုးျခင္း (၂၅) ပါးတို႔မွာ-
(က) နာနာဘ႑ပဥၥက(သက္ရွိသက္မဲ႔ပစၥည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးကိုနည္းငါးမ်ိဳးျဖင့္ခိုးျခင္း)
(၁) အာဒိယန- အိမ္၊ ေက်ာင္း၊ ၿခံေျမ၊ ကၽြဲႏြားစသည္တို႔ကို တရားစြဲဆို၍
ခိုးျခင္း၊
(၂) ဟရဏ- သူတစ္ပါးဥစၥာကို ဦးေခါင္းျဖင့္ သယ္ေဆာင္လာစဥ္ ခိုးလို
စိတ္ျဖင့္ ပခံုးသို႔ ခ်၍ခိုးျခင္း၊
(၃) အ၀ဟရဏ- သူတစ္ပါးအပ္ႏွံထားသည္ကို ပိုင္ရွင္ျပန္ေတာင္းစဥ္ ျငင္းဆို၍ခိုးျခင္း၊
(၄) ဣရိယာပထ၀ိေကာပန- ဘ႑ာကိုေဆာင္လာသူႏွင့္တကြ ဥစၥာကို
ပါခိုးအံ႔ဟု ေဆာင္လာသူကို ၿခိမ္းေျခာက္ပုတ္ခတ္၍ ေဆာင္လာသူ ၏သြားလာမႈကို ဖ်က္၍ခိုးျခင္း၊
(၅) ဌာနာစ၀န- ၾကည္းကုန္း၌ခ်ထားေသာ သူတစ္ပါးဥစၥာကို ေနရာေရြ႕ ၍ခိုးျခင္း၊
(ခ) ဧကဘ႑ပဥၥက (သက္ရွိပစၥည္းတစ္မ်ိဳးကို နည္းငါးမ်ိဳးျဖင့္ခိုးျခင္း)
(၁) အာဒိယန- ကၽြဲႏြားစသည္ကို တရားစြဲဆို၍ခိုးျခင္း၊
(၂) ဟရဏ- (နာနာဘ႑ပဥၥကႏွင့္တူ၏။။)
(၃) အ၀ဟရဏ- ။
(၄) ဣရိယာပထ၀ိေကာပန- ။
(၅) ဌာနာစ၀န- ။
(ဂ) သာဟတၳိကပဥၥက (သက္မဲ႔ပစၥည္းကို နည္းငါးမ်ိဳးျဖင့္ခိုးျခင္း)
(၁) သာဟတၳိက- ကိုယ္တိုင္ခိုးျခင္း၊
(၂) အာဏတၱိက- သူတစ္ပါးကို ခိုးခိုင္းျခင္း၊
(၃) နိႆဂၢိယ- ကင္း၊ အေကာက္ခြန္ ေရွာင္လြဲ၍ခိုးျခင္း၊
(၄) မတၳသာဓက- အခြင့္သာသည့္အခါ ခိုးရန္ေစခိုင္းထားျခင္း၊
(၅) ဓုရနိေကၡပ- ပိုင္ရွင္က ငါ့ဥစၥာဆံုးျပီဟု ေအာက္ေမ႔သည္ႏွင့္ ခိုးမႈ ေျမာက္ျခင္း၊
(ဃ) ပုဗၺပေယာဂပဥၥက (ေရွးဦး လံု႔လျပဳ၍ ခိုးျခင္းငါးမ်ိဳး)
(၁) ပုဗၺပေယာဂပဥၥက- အခိုးခိုင္းစဥ္ကပင္ ခိုးမႈေျမာက္ျခင္း၊
(၂) သဟပေယာဂ- ျခံေျမပိုင္းျခား စိုက္ထူထားေသာ မွတ္တိုင္စသည္ ကို ေျပာင္း ေရႊ႕စိုက္၍ ခိုးျခင္း၊
(၃) သံ၀ိဒါ၀ဟာရ- စုေပါင္းတိုင္ပင္၍ ခိုးျခင္း၊
(၄) သေကၤတကမၼ- အခ်ိန္၊ နာရီ အခ်ိန္းအခ်က္ျပဳ၍ ခိုးျခင္း၊
(၅) နိမိတၱကမၼ- မ်က္စိမွိတ္ျပ၊ လက္ဟန္ေျခဟန္ျပ၍ ခိုးျခင္း၊
(င) ေထယ်ာ၀ဟာရပဥၥက (ေဖာက္ထြင္း ခိုးျခင္းငါးပါး)
(၁) ေထယ်ာ၀ဟာရ- နံရံစသည္ကို ေဖာက္ထြင္း၍ တင္းေတာင္း၊
အေလး၊ စာရင္းဇယားစသည္ကို လိမ္၍ခိုးျခင္း၊
(၂) ပသယွာ၀ဟာရ- တိုက္ခိုက္လုယက္ အႏိုင္အထက္ျပဳ၍ ခိုးျခင္း၊
(၃) ပရိကပၸာ၀ဟာရ- ဥစၥာႏွင့္ ဥစၥာထားရာ ေနရာကို ၾကံဆ၍ ခိုးျခင္း၊
(၄) ပဋိစၧႏၷာ၀ဟာရ- ေနာက္မွခိုးရန္ စိတ္အႀကံျဖင့္ ေရဆိပ္စသည္၌
ခၽြတ္ခ် ထား ေသာ သူ႔ဥစၥာကို ေျမ၊ ျမက္ စသည္ျဖင့္ ဖံုးကြယ္၍ ခိုးျခင္း၊
(၅) ကုသာ၀ဟာရ- အႏိုင္ရရန္၊ ပစၥည္းေကာင္းရရန္ မဲလိပ္ကမၺည္း ေျပာင္းလိမ္ ၍ ခိုးျခင္း တို႔ျဖစ္ၾက၏။ ထိုသို႔ ခိုးယူျခင္း (၂၅) မ်ိဳးလံုး ကို ေရွာင္ၾကဥ္ႏိုင္မွသာ ကိုယ္က်င့္သီလႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ သီလ၀ႏၲ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ေပမည္။
အာဒိႏၷာဒါနကံ က်ဴးလြန္မိျခင္းေၾကာင့္ ရရွိေသာအျပစ္တို႔မွာ (၆) မ်ိဳးရွိၾကပါ သည္။ အာဒိႏၷာဒါနကံ က်ဴးလြန္ခဲ႔သူတို႔မွာ-
(က) ဥစၥာပစၥည္း မြဲတတ္ျခင္း၊
( ခ) ဆင္းရဲတတ္ျခင္း၊
( ဂ) ငတ္မြတ္ျခင္း၊
(ဃ) အလိုရွိေသာအရာကို မရႏိုင္ျခင္း၊
( င) ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္မႈ မတတ္ျခင္းေၾကာင့္ စည္းစိမ္ပ်က္စီးတတ္ျခင္း၊
( စ) ေရ၊ မီး၊ သူခိုး၊ အေမြခံ သားဆိုးသမီးဆိုး၊ မင္းဆိုး ဟူေသာ ရန္သူမ်ိဳး ငါးပါး၏ ဖ်က္ဆီးမႈေၾကာင့္ ဥစၥာပ်က္ျပားရျခင္း၊ ဤ မေကာင္းက်ိဳးမ်ားကို ေတြ႔ႀကံဳခံစားၾကရေပသည္။
လကၤာျဖင့္ မွတ္ပါေလ-
“အဒိႏၷာဒါ၊ ခိုးမိပါမူ၊ ဥစၥာနည္းမြဲ၊ ဆင္းရဲငတ္ဘိ၊ လိုရွိမရ၊ ေဘာဂပ်က္စီး၊ ေရ-မီး-သူခိုး၊ ေမြခံဆိုးႏွင့္၊ မင္းဆိုးအျပား၊ ရန္မ်ိဳးငါးေၾကာင့္၊ ပ်က္ျပားဥစၥာ၊ ျပစ္မ်ားစြာ သည္၊ ေရွာင္ကာအျပန္ အက်ိဳးတည္း။”
ဤ ျပဆိုခဲ႔ေသာ အျပစ္တို႔မွာ ျဖစ္ေလရာဘ၀တိုင္း၌ ၀ဋ္လိုက္သည့္အေနအား ျဖင့္ ရတတ္ေသာအျပစ္မ်ားသာရွိေသး၏။ ထိုအျပစ္မ်ားထက္ ႀကီးေလးစြာေသာ ငရဲ၊ ၿပိတၱာတို႔၌လည္း ဆင္းရဲဒုကၡကို ခံစားၾကရေပသည္။ ေရွးတုန္းက ေစ်းသည္မိန္းမ (၄) ေယာက္တို႔သည္ အေလးခ်ိန္ခြင္ စဥ္းလဲျခင္းစသည္ျဖင့္ ပစၥည္းမ်ားကို စုေဆာင္းၿပီး ေနာက္ အရြယ္ေကာင္းတုန္းမွာပင္ ေသၾက၍ ၿပိတၱာမ်ားျဖစ္ၾကေလေသာ္ မိမိတို႔၏ ေရွးေဟာင္းေႏွာင္းျဖစ္ေတြကို ျမင္ၾက႐ံုသာမက က်န္ရစ္ေသာေယာက်္ားတို႔က ေနာက္ မယားယူၾကၿပီး မိမိတို႔စုေဆာင္းထားခဲ႔ေသာပစၥည္းေတြ သံုးျဖဳန္းေနၾကသည္ကို ျမင္ရသ ျဖင့္ မခံႏိုင္ၾကေသာေၾကာင့္ “တရားေရာ၊ မတရားေရာ ငါတို႔စုေဆာင္းထားခဲ႔တဲ႔ ပစၥည္း ေတြကို ေနာက္သား၊ ေနာက္မယားေတြက အပင္းဆို႔ေနၾကသဟဲ႔၊ ငါတို႔ေတာ႔ ဒုကၡ ေရာက္္ကုန္ပါၿပီ” ဟု ၿမိဳ႕႐ိုးေပၚကေနၿပီး ဟစ္ေအာ္ေနၾကရွာေလ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ မိမိတို႔၏ မိသားစုအတြက္ မတရားေသာနည္းတို႔ျဖင့္ စီးပြားမရွာသင့္ေပ။ အိမ္ေထာင္ဦးစီး၏လုပ္ စာကို တစ္မိသားစုလံုး စားၾကျငားေသာ္လည္း အကုသိုလ္အမႈျဖင့္ ရွာေဖြေကၽြးေမြးမိ သူ မိမိသာလွ်င္ ဆိုးက်ိဳးအျပစ္တို႔ကို ခံစားရမည္ကို သတိျပဳသင့္ေပသည္။
အတိတ္၌ သူတစ္ပါးတို႔အား လွည့္ပတ္ျဖားေယာင္းျပီး သူ႔ဥစၥာကို ခိုးယူ၍စီးပြား ရွာခဲ႔ျခင္း၊ ဒါနကုသိုလ္နည္းခဲ႔ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ယခုဘ၀၌ဆင္းရဲျခင္း၊ လာဘ္တိတ္ ျခင္း ေဘးတို႔ႏွင့္ ေတြ႔ႀကံဳၾကရျခင္းျဖစ္၏။ ထိုသို႔ အက်င့္သီလတို႔ ပ်က္ျခင္းသည္ ဆိုးက်ိဳး တရားတို႔ ေနာက္၌ရွိသည္ဟု ပညာဉာဏ္ျဖင့္ မဆင္ျခင္ႏိုင္ခဲ႔မႈေၾကာင့္ ဆင္းရဲတို႔ျဖင့္သာ အဖန္ဖန္က်င္လည္ေနၾကရျခင္းဟူေသာ သံသရာေဘးဒုကၡတို႔ ကို ေတြ႔ၾကံဳခံစားၾကရ ျခင္းျဖစ္သည္ကို ယခု၌ ဉာဏ္ျဖင့္ဆင္ျခင္သင့္၏။ ကုသိုလ္တရားတို႔ကို ပြားမ်ားသင့္၏။ ဘုရားရွင္သာသနာေတာ္ၾကီိးႏွင့္ ေတြ႔ႀကံဳေနတုန္းမွ အျမတ္ဆံုးကုသိုလ္ပါရမီတို႔ကို မျဖည့္က်င့္မဆည္းပူးႏိုင္ပဲ တစ္ဘ၀တစ္နပ္စာ ယခုဘ၀ ခ်မ္းသာေရးအတြက္တစ္ခုသာ ၾကည့္ေနၾကလွ်င္ျဖင့္၊ သီလပ်က္ေနၾကလွ်င္ျဖင့္ မိမိေလာက္ဉာဏ္ဆင္းရဲသူ အဘယ္မွာ လွ်င္ ရွိေတာ႔အံ႔နည္း။ ထိုသို႔ မိမိကိုယ္ကို သတိေပးဆင္ျခင္ၿပီး ကုသိုလ္တရားတို႔ကုိ အထပ္ထပ္ပြားမ်ား၍ ၀ိပႆနာတရား အားထားကာ ပညာဉာဏ္ခ်င့္ေထာက္ သံသရာ မွ လွ်င္ျမန္စြာထြက္ေျမာက္ႏိုင္ၾကပါကုန္။
၃။ ကာမေဖာက္ျပား မေမွာက္မွားႏွင့္…
ကာေမသု- ကာမဂုဏ္ကို၊ မိစၧာ- မွားယြင္းစြာ၊ အာစာရ- က်ဴးလြန္ျခင္းဟူ၍ အနက္ အဓိပၸာယ္ရတာျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ သူတစ္ပါးမယား ျပစ္မွားေစာ္ကားမိျခင္း ေလာက္ျဖင့္ မွတ္ယူမထားသင့္ေပ။ “ႏွမခ်င္းစာနာေထာက္ထားပါ” ဟူေသာ ျမန္မာ တို႔၏ ယဥ္ေက်းမႈစကားျဖင့္ပင္ အသိအလိမၼာရွိသူတို႔အဖို႔ ထိုကံကို က်ဴးလြန္လိမ္႔မည္ မဟုတ္ပါ။ ကာေမသုမိစၧာစာရဟူေသာအမႈကို ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႔သည္ပင္လွ်င္ အခ်ိဳ႕ေသာသူတို႔ ရွင္းလင္းစြာ နားမလည္ၾကေပ။ အေနာက္တိုင္းသားတို႔အေနျဖင့္မူ နားလည္ဘို႔ ပို၍ပင္ေ၀းကြာလွေပသည္။ ကာေမသုမိစၧာစာရ က်ဴးလြန္ျခင္းဟူေသာအမႈ ကို ရွင္းလင္းစြာနားလည္ထားဘို႔ လိုအပ္၏။
ကာမဂုဏ္တို႔၌ ေဖာက္ျပန္မွားယြင္း ျပဳက်င့္ျခင္းမွ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ၏ဟုသီလ ေဆာက္တည္ထားသူ အမ်ိဳးေကာင္းသားသည္ မိမိ၏သီလ မက်ိဳးမေပါက္ေစရန္ ေအာက္ပါ အာဂမနီ၀တၳဳ မသြားမလာအပ္ေသာ မိန္းမ(၂၀)ကို ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမည္။
(၁) မာတုရကၡိတ - မိခင္ေစာင့္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၂) ပိတုရကၡိတ - ဖခင္ေစာင့္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၃) မာတုပိတုရကၡိတ - မိဘႏွစ္ပါး ေစာင့္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၄) ဘာတုရကၡိတ - ေမာင္ၾကီးေမာင္ငယ္ ေစာင့္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၅) ဘဂိနီရကၡိတ - အစ္မ၊ ညီမ ေစာင့္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၆) ဉာတိရကၡိတ - ေသြးသားေတာ္စပ္သူ ေဆြမ်ိဳး ေစာင့္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၇) ေဂါတၱရကၡိတ - အမိ်ဳးအႏြယ္ ေစာင့္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၈) ဓမၼရကၡိတ - တရားက်င့္ေဖာ္ခ်င္း ေစာင့္ထိန္းေသာ မိန္းမ၊
(၉) သာရကၡ - ကိုယ္၀န္ကတည္းက မွတ္သားသိန္ဆည္းခံရေသာ မိန္းမ၊
(၁၀) သပရိဒ႑ - ဤ မိန္းမကို သြားလာလွ်င္ ဒဏ္သင့္ေစဟုမင္းမိန္႔ ထုတ္ခံရေသာ မိန္းမ(ေတာ္ေကာက္ထား သည့္ မိန္းမ)။
မာတုရကၡိတမွ ဓမၼရကၡိတအထိ မိန္းမရွစ္မ်ိဳးတို႔ကို မိဘစသူတို႔က ေစာင့္ထိန္း သည္ဆိုရာ၌ မိဘစသူတို႔သည္ ထိုမိန္းမတို႔၏ အထိအေတြ႔(ဖႆ)ကို အစိုးလည္းမရ၊ ပိုင္ဆိုင္မႈလည္းမရွိသျဖင့္ မေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္။ ဖႆကို ေစာင့္ေရွာက္ၾကသည္မဟုတ္။ အမွန္မွာ ယုတ္မာေသာအက်င့္ႏွင့္ ေယာက်္ားတစ္ပါးႏွင့္ သြားလာေနထိုင္မႈကိုသာ တားျမစ္ေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ထိုမိန္းမရွစ္မ်ိဳးတို႔မွာ ေယာက်္တစ္ပါးႏွင့္ ကာမေဖာက္ျပန္လၽွင္ ကာေမသုမိစၧာစာရကံမထိုက္၊ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ကာမပိုင္ လင္မရွိေသာေၾကာင့္တည္း။ သာရကၡ၊ သပရိဒ႑မိန္းမႏွစ္မ်ိဳးတို႔မွာ ရည္စူးသတ္ မွတ္ထားသူရွိျခင္းေၾကာင့္ ေယာက်္ားတစ္ပါးႏွင့့္ ကာမေဖာက္ျပန္လၽွင္ကာေမသုမိစၧာ ရကံထိုက္၏။
(၁၁) ဓနကၠီတ- ဥစၥာျဖင့္ ၀ယ္ယူေပါင္းသင္းေသာ မိန္းမ၊
(၁၂) ဆႏၵ၀ါသိနီ- အလိုတူ၍ ေပါင္းသင္းေသာ မိန္းမ၊
(၁၃) ေဘာဂ၀ါသိနီ- ပစၥည္းအသံုးအေဆာင္ေပး၍ ေပါင္းသင္းေသာ မိန္းမ၊
(၁၄) ပဋ၀ါသိနီ- အ၀တ္အထည္ေပး၍ ေပါင္းသင္းေသာ မိန္းမ၊
(၁၅) ၾသဒပတၱကိနီ- ေရခြက္၌ လက္ဆံုႏိႈက္၍ လက္ထပ္ေပါင္းသင္းေသာ မန္း မ၊
(၁၆) ၾသဘဋစုမၺဋာ- ထင္းေခြေရခတ္ လုပ္ကိုင္ရေသာ အမ်ိဳးသမီးအား ယင္းအ လုပ္တို႔ကို မလုပ္ေစေတာ႔ဘဲ ေခါင္းမွေခါင္းခုကို ခ်ေစ၍ေပါင္းသင္းေသာ မိန္းမ၊
(၁၇) ဒါသီ- ကၽြန္လည္းဟုတ္ ၊ မယားလည္းဟုတ္ေသာ မိန္းမ၊
(၁၈) ကမၼကာရီ - အလုပ္သမားလည္းဟုတ္၊ မယားလည္းဟုတ္ေသာ မိန္းမ၊
(၁၉) ဓဇာဟဋာ- သုဥ့္ပန္းအမ်ိဳးသမီးအား မယားအျဖစ္သို႔ ေပါင္းသင္းေသာ မိန္း မ၊
(၂၀) မုဟုတၱိကာ- ေခတၱငွားရမ္း ေပါင္းသင္းေသာ မိန္းမ။
အထက္ပါမိန္းမ(၂၀)တို႔တြင္ နံပါတ္(၉)သာရကၡမွ နံပါတ္(၂၀)မုဟုတၱိကာ အထိ မိန္းမ (၁၂)မ်ိဳးတို႔သည္ ပိုင္ဆိုင္သူရွိေသာေၾကာင့္ မိမိအားပိုင္ဆိုင္သူမွတစ္ပါး အျခား ေယာက်္ားမ်ားႏွင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တိရစၧာန္အထီးမ်ားႏွင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ကာမေဖာက္ျပန္လွ်င္ ကာေမသုမိစၧာာစာရကံထိုက္၏။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ လင္ပိုင္ဆိုင္ေသာ ကာမအေတြ႔အထိကို ခိုး၍ သူတစ္ပါးအား ေပ်ာ္ေမြ ႔ေစေသာ ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ေယာက်္ားမ်ားမွာမူ မိန္းမ (၂၀) အနက္ တစ္ေယာက္ေယာက္ႏွင့္ ေဖာက္ျပန္လွ်င္ ကာေမသုမိစ ၦာရကံ ထိုက္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ေရွးဆရာၾကီးမ်ားက“မန္းမ ႏွစ္က်ိပ္၊ ေပ်ာ္ေၾကာင္းသိပ္လည္း၊ မအိပ္ေလရာ” ဟု ဆံုးမခဲ႔ၾက၏။
ဤ သိကၡာပုဒ္၌လည္း သီလမရွိသူ၌ က်ဴးလြန္လွ်င္ အျပစ္နည္း၏။ သီလရွိသူ၌ က်ဴးလြန္လွ်င္ အျပစ္ႀကီး၏။ သီလမရွိသူအေပၚ၌လည္း အႏိုင္က်င့္က်ဴးလြန္လွ်င္ အျပစ္ ႀကီး၏။ ႏွစ္ေယာက္အလိုဆႏၵတူ၍ က်ဴးလြန္လွ်င္ အျပစ္နည္း၏။ မွားယြင္းလိုေသာ ေစတနာလည္းမရွိ အလိုလည္းမတူဘဲ အႏိုင္အထက္က်ဴးလြန္ခံရသူအား ကာေမသု မိစၧာစာရမျဖစ္၊ က်ဴးလြန္သူ၌သာျဖစ္၏။ အေမွာင္ခန္းထဲ၌အိပ္ေနစဥ္ မသူေတာ္ လာေရာက္ေနထိုင္သည္ကို မိမိလင္မွတ္၍ သာယာေသာမိန္းမအားလည္းေကာင္း၊ မိမိ မယားႏွင့္ ယွဥ္အိပ္ေနသူ အမ်ိဳးသမီးအား မိမိမယားမွတ္၍ မွားမိေသာေယာက်္ားအား လည္းေကာင္း ကာေမသုမိစၧာာရကံ မထိုက္ေပ။
မဂ္ႏွင့္ပတ္သက္၍လည္း သိဘို႔လိုအပ္၏။ (မဂၢ=မဂ္=လမ္းေၾကာင္း) လူတို႔ခႏၶာ ကိုယ္တြင္ ကာမက်ဴးလြန္၍ ေဖာက္ျပန္ႏိုင္ေသာ လမ္းေၾကာင္းသံုးမ်ိဳးရွိသည္။ ၎တို႔ မွာ-
(၁) ၀စၥမဂ္ - က်င္ႀကီးစြန္႔ရာ လမ္းေၾကာင္း၊
(၂) ပႆာ၀မဂ္ - က်င္ငယ္စြန္႔ရာ လမ္းေၾကာင္း၊
(၃) မုခမဂ္ - စကားေျပာရာလမ္းေၾကာင္းတို႔ ျဖစ္ၾကသည္။
ယင္းတို႔အနက္ မိန္းမတို႔၏ မဂ္သံုးမ်ိဳး၌ ေယာက်္ား၏ ပႆာ၀မဂ္ျဖင့္ က်ဴးလြန္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေယာက်္ားအခ်င္းခ်င္း ၀စၥမဂ္၊ မုခမဂ္တို႔၌ က်ဴးလြန္ ေသာ္လည္း ေကာင္း ကာေမသုမိစၧာစာရကံ ထိုက္၏။ မိန္းမအခ်င္းခ်င္း၊ မဂ္တူအခ်င္းခ်င္း ထိေတြ႔ ဆက္စပ္လွ်င္မူ ကာေမသုမိစၧာစာရကံ မျဖစ္ပါ။
ကာေမသုမိစၧာစာရကံ ေျမာက္ေစေသာ အဂၤါေလးပါရွိ၏။ ၄င္းအဂၤါမ်ား မွာလည္း ေယာက်္ားမ်ားအတြက္သာ ရည္ရြယ္ေပသည္။ ထို အဂၤါ(၄) ပါးတို႔ကေတာ႔-
(၁) မသြားလာအပ္ေသာ အဂမနီယ၀တၳဳ ျဖစ္ျခင္း၊
(၂) အဂမနီယ၀တၳဳ၌ မွိ၀ဲလိုစိတ္ရွိျခင္း၊
(၃) လံု႔လျပဳျခင္း၊
(၄) သာယာျခင္း တို႔ုျဖစ္ၾက၏။
မိမိ၏မယား၌ ကာေမသုမိစၧာစာရကံထိုက္ျခင္းအဂၤါ (၄) ပါးလည္း ရွိေသး၏။ ၎ တို႔မွာ-
(၁) အကာလ - ေရာဂါ၊ ကိုယ္၀န္ အလြန္ရင့္ေသာအခါ၊
(၂) အာေဒေသ - မိဘဆရာ သူတကာတို႔ ျမင္သျဖင့္ မသင့္ေနရာ၊
(၃) အဓေမၼန - က်င့္႐ိုးမဟုတ္က်င့္ျခင္း၊
(၄) အနေဂၤန - ေဆး၀ါးမွီ၀ဲ ရွိၿမဲအဂၤါထက္ လြန္ေသာအခါဟူ၍ ရွိၾကေလ၏။
ကာေမသုမိစၧာာစာရကံက်ဴးလြန္ျခင္းေၾကာင့္ရရွိေသာ အျပစ္(၁၁)ခ်က္ရွိပါသည္။ ၎တို႔မွာ-
(၁) ကာေမသုမိစၧာစာရအားႀကီးေသာ လူသည္ မလိုမုန္းထားသူ ေပါမ်ားျခင္း၊
(၂) မုန္း႐ံုမက ရန္သူလည္းမ်ားျခင္း၊
(၃) လာဘ္ပစၥည္းမ်ား ရွားပါးတိတ္ဆိတ္ျခင္း၊
(၄) ခ်မ္းသာမႈ ကင္းဆိတ္ျခင္း၊
(၅) မိန္းမ ျဖစ္ရျခင္း၊
(၆) မိန္းမမဟုတ္ ၊ ေယာက်္ားမဟုတ္ ပ႑ဳတ္ျဖစ္ရျခင္း၊
(၇) ေယာက်္ားျဖစ္လွ်င္လည္း အမ်ိဳးယုတ္၌ ျဖစ္ရျခင္း၊
(၈) မ်က္ႏွာပ်က္၍ အရွက္ကြဲရတတ္ျခင္း၊
(၉) အဂၤါလကၡဏာ ဣေႁႏၵတို႔ယြင္းခ်ိဳ ႔ ေသးသိမ္ျခင္း၊
(၁၀) စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾက အားၾကီးရျခင္း၊
(၁၁) ခ်စ္သူႏွင့္ ေကြကြင္းကြဲကြာရျခင္း တို႔ ျဖစ္ၾက၏။
လကၤာျဖင့္မွတ္ပါေလ-
“မိစၧာစာရ၊ က်ဴးလြန္ကလည္း၊ မုန္းၾကအမ်ား၊ ရန္သူပြား၍၊ ရွားပါးလာဘ္တိ္တ္၊ ခ်မ္းသာဆိတ္၏၊ ဣတၳိပ႑ဳက္၊ မ်ိဳးယုတ္ခါခါ၊ မ်က္ႏွာမလွ၊ အရွက္ရလ်က္၊ လကၡဏ ဣေႁႏၵ၊ ယြင္းေသြခ်ိဳ႕႔သိမ္၊ စိုးရိမ္မ်ားစြာ၊ ခ်စ္သူကြာသည္၊ ေရွာင္ကအျပန္ အက်ိဳး တည္း။”
ဤ ျပဆိုခဲ႔ေသာ အျပစ္တို႔သည္ ၀ဋ္လိုက္ေသာအားျဖင့္ ျဖစ္ရာဘ၀၌ ႀကံဳေတြ ႔ရ တတ္ေသာ အျပစ္မ်ားသာတည္း။ ထိုအျပစ္မ်ားအျပင္ ငရဲ၌လည္း ျဖစ္ၾကရေသး၏။ ကာေမသုမိစၧာစာရကံအားၾကီးေသာ သူေဌးသားေလးေယာက္တို႔၏ “ေလာဟကုမၻီ” ေခၚသံရည္ပူငရဲမွ “ဒု ၊ သ ၊ န ၊ ေသာ” ဟု ဟစ္ေအာ္ၾကပံုကိုလည္း လူအမ်ားပင္ ၾကား ဖူးၾကပါသည္ီ။ အထူးဆင္ျခင္ဖြယ္ေကာင္းေသာ အရွင္အာနႏၵာအေလာင္း၏ ျဖစ္ပံုလည္း ရွိေသး၏။ အရွင္အာနႏၵာအေလာင္းသည္ ကမၻာတစ္သိန္းမွ် ပါရမီျဖည့္ၿပီးေနာက္ ကၽြတ္
တမ္း၀င္ေတာ႔မည့္ ဤ ကမ ၻာမွာပင္ တစ္ခုေသာဘ၀၌ ေရႊပန္းတိမ္သည္သားျဖစ္၏။ ထို ဘ၀တုန္းက လူေလလူလယ္္တို႔ႏွင့္ ေပါင္းမိ၍ ကာေမသုမိစၧာာစာရအမႈကို ျပဳေလ သည္။(လူမိုက္ႏွင့္ ေပါင္းျခင္းကား ဤမွ်ေလာက္ အျပစ္မ်ား၏။)
ထို အကုသိုလ္ကံေၾကာင့္ ေရာ႐ု၀ငရဲ၌လည္း ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ခံစားခဲ႔ရၿပီးေနာက္ လြတ္ေျမာက္လာေသာအခါ ေမ်ာက္ျဖစ္၍ ေ၀ွးေစ႔ကိုက္ေဖာက္ခံရ၏။ ထို႔ေနာက္ တစ္ဘ၀၌ ႏြားျဖစ္၍ သင္းကြပ္(ေ၀ွးေစ႔အထုတ္) ခံရ၏။ ထို႔ေနာက္ မိန္းမမဟုတ္၊ ေယာက်္ားမဟုတ္ ပ႑ဳပ္ျဖစ္ရ၏။ ထို႔ေနာက္ (၅) ဘ၀ေျမာက္၌ အကုသိုလ္ကံ အခြင့္ရ ၍ နတ္ျပည္၌ ျဖစ္ရေသာ္လည္း ထိုကာေမသုမိစၧာာစာရကံ ေႏွာင့္ယွက္မႈေၾကာင့္ နတ္သားမျဖစ္ဘဲ နတ္သမီးခ်ည္း ငါးဘ၀လံုးလံုး ျဖစ္ရေသး၏။ ထိုဘ၀တို႔ေနာက္၌ လူ႔ျပည္မွာ ဘုရင့္သမီးျဖစ္ရျပန္၏။ ထိုဘ၀ေနာက္မွ ေယာက်္ားဘ၀ကို ရေလည္။
ဤသို႔လွ်င္ ကာေမသုမိစၧာာစာရကံအတြက္ ပါရမီရွင္ႀကီးေသာ္မွ ငရဲက်ရ၊ ဘ၀ မ်ားစြာပင္ ေအာက္က်ေနာက္က် ျဖစ္ရေသးသည္ကို သတိျပဳလ်က္ တစ္သံသရာလံုးက ပါလာခဲ႔ေသာ စိတ္ဆိုး၊ ၀ါသနာဆိုးႀကီးကို တရားျဖင့္ ေစာင့္ေရွာက္ၾကပါကုန္။
၄။ မေကြ႔မေကာက္၊ ႐ိုးေျဖာင့္တိုင္းသာ၊ ေျပာဆိုပါ…
မုသာ၀ါဒ- မဟုတ္မမွန္ ေျပာဆိုျခင္း၊ လိမ္လည္လွည့္ပတ္ျခင္းဟု အနက္ရွိ၏။ မဟုတ္မမွန္ေသာစကားဟူရာ၌ ႏႈတ္ျဖင့္ေျပာ၍လည္းေကာင္း၊ စာျဖင့္ေရး၍လည္း ေကာင္း၊ ကိုယ္လက္စသည္ကို လႈပ္ျပ၍လည္းေကာင္း လိမ္သမွ်ညာျဖန္းသမွ် အားလံုး ပါ၀င္၏။
သူတစ္ပါးတို႔အက်ိဳးစီးပြားပ်က္သြားေအာင္ လိမ္ညာလွည့္ျဖားေသာ မုသားမ်ိဳး သည္ အပါယ္ေရာက္ေၾကာင္းျဖစ္ၿပီး ကိုယ္အက်ိဳးစီးပြား ပ်က္မွာစိုး၍၊ ျပက္ရယ္ျပဳလို၍ လိမ္ညာျခင္းကား အျပစ္နည္း၏။ သို႔ေသာ္လည္း မည္သည့္လိမ္ညာျခင္းပင္ျဖစ္ေစ လိမ္ ညာတတ္ေသာ အက်င့္မျဖစ္ေအာင္ သတိထားၿပီး ေရွာင္ၾကဥ္သင့္ေပသည္။ “မုသားမပါ လကၤာမေခ်ာ” ဟု ေျပာေလ႔ရွိၾကသည္။ ယင္းစကားျဖင့္ အခ်ိဳ႕က ကဗ်ာလကၤာ စီကံုး ေရးသားရာ၌ပင္ မုသားမပါက ေျပျပစ္မႈမရွိဟု ယူဆၾကသည္။ ထိုစကားသည္ မွားယြင္း ေသာစကားသာျဖစ္ေပ၏။ ပညာရွိသူေတာ္ေကာင္းႀကီးမ်ားသည္ စကားေျပာရာ၌ လည္းေကာင္း၊ ကဗ်ာလကၤာမ်ား သီကံုးေရးသားရာ၌လည္းေကာင္း မုသားကိုေျပာဆို ေရးသားမႈမရွိၾကပါ။
မုသားစကား ေျပာဆိုရာ၌ အက်ိဳးစီးပြား ပ်က္စီးဆံုး႐ံႈးေအာင္ ေျပာဆိုလွ်င္ မုသာ ၀ါဒကံထိုက္၏။ အက်ိဳးစီးပြား အနည္းငယ္ပ်က္စီးလွ်င္ အျပစ္နည္း၏။ မည္သည့္ အေၾကာင္းအရာကိုမဆို “မျမင္ပဲ ျမင္၏၊ မၾကားပဲၾကား၏၊ မေတြ႔ပဲ ေတြ႔၏၊ မသိပဲ သိ၏၊ ျမင္လ်က္ မျမင္၊ ၾကားလ်က္ မၾကား၊ ေတြ႔လ်က္ မေတြ႔၊ သိလ်က္ မသိ” ဟု ေျပာဆို ေသာ လူယုတ္မာတို႔၏ စကား(အနရိယေ၀ါဟာရ) ရွစ္မ်ိဳးတို႔တြင္ တစ္မ်ိဳး မ်ိဳးကိုေျပာ လွ်င္ အျပစ္ႀကီး၏။ မဟုတ္မမွန္ေျပာ၍ သံဃာကို အသင္းခြဲေသာ (ရဟန္းအခ်င္းခ်င္း စိတ္၀မ္းကြဲေစေသာ) မုသာ၀ါဒသည္ ပို၍အျပစ္ႀကီးေလး၏။
ေရွးဘုရားအေလာင္း သူေတာ္ေကာင္းၾကီးမ်ားသည္ သတ္မႈ၊ ခိုးမႈ၊ ကာမက်ဴး လြန္မႈ၊ အရက္ေသစာ ေသာက္စားမႈတို႔ကို ျပဳလုပ္မိခဲ႔ၾကေသာ္လည္း သူတစ္ပါးအက်ိဳး စီးပြား ပ်က္စီးခၽြတ္ယြင္းေစလိုေသာ စိတ္ျဖင့္ မုသားကို လံုး၀မေျပာမဆိုခဲ႔ၾကေပ။ သို႔ ေသာ္ သူတစ္ပါးအက်ိဳးစီးပြား မထိခိုက္မပ်က္စီးေသာ မုသားမ်ိဳးကိုမူ ေျပာဆိုခဲ႔ ၾကဖူးပါ သည္။
ဥပမာ- ဒုကနိပါတ္ သံသုမာရဇာတ္၌ သံသုမာရ မိေက်ာင္းက ဘုရားအေလာင္း ၀ါနရိႏၵေမ်ာက္မင္း၏ အူအသည္းကို ေတာင္းေသာအခါ အေလာင္းေတာ္က “ငါတို႔ ေမ်ာက္မ်ိဳး၏ အူအသည္းကား ကိုယ္ထဲ၌ မရွိ” ဟုေျပာ၍ နီရဲေသာ ေရသဖန္းသီးကို လက္ညိႈးညႊန္ျပခဲ႔ဖူး၏။ ပရိယာယ္ျဖင့္ေျပာေသာေၾကာင့္ မုသာ၀ါ ဒကံမထိုက္။ ဧကနိ ပါတ္ ပဥၥာ၀ုဓဇာတ္၌လည္း အေလာင္းေတာ္ပဥၥာ၀ုဓမင္းသားက သိေလသေလာမ ဘီလူးအား “ငါ့၀မ္းထဲ၌ ၀ရဇိန္လက္နက္ရွိ၏၊ ငါ့ကို နင္စားေသာ္ ကိုယ္လက္မေက်ပဲ အူအသည္း အပိုင္းပိုင္းျပတ္၍ေသမည္”ဟုေျပာခဲ႔ဖူး၏။ ဤကဲ႔သို႔ ဘုရားအေလာင္း ေျပာဆိုခဲ႔ေသာ မုသားမ်ားမွာ မုသာ၀ါဒကံမထိုက္ေပ။ အဘယ္႔ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ပညာ တည္းဟူေသာ ၀ရဇိန္လက္နက္ကို ရည္ရြယ္ရင္းရွိေသာေၾကာင့္ျဖစ္၏။
မုသာ၀ါဒအရာ၌ အက်ိဳးစီးပြားပ်က္စီးမွ မုသာ၀ါဒကမၼပထ ေျမာက္ ၏။ အက်ိဳး စီးပြား မပ်က္စီးလွ်င္ မုသာ၀ါဒကံမွ်သာျဖစ္သည္။ မုသား စကား ေျပာဆိုေသာ အဂၤါ(၄)ပါးရွိ၏။ ၎တို႔မွာ-
(၁) မဟုတ္မမွန္ေသာ အေၾကာင္းျဖစ္ျခင္း၊
(၂) လိမ္ညာလွည့္စားလိုစိတ္ရွိျခင္း၊
(၃) လံု႔လျပဳျခင္း၊
(၄) မိမိလွည့္စားသည့္ အဓိပၸာယ္ကို သူတစ္ပါးနားလည္ျခင္း တို႔ျဖစ္ၾကပါ
သည္။
မုသားေျပာဆိုျခင္းေၾကာင့္ ရရွိေသာအျပစ္(၉)မ်ိဳးရွိပါသည္။ ၎တို႔မွာ-
(၁) ယခုဘ၀၌ စကားပီပီသသ မေျပာတတ္ျခင္း။
(၂) သြားမ်ား မညီမညြတ္ ရွိျခင္း။
(၃) ခံတြင္း ပါးစပ္ ပုပ္ညွီျခင္း။
(၄) ကိုယ္အေရအသား ပူရွိန္ေျခာက္ကပ္ စိုစိုဖတ္ဖတ္မရွိျခင္း။
(၅) မ်က္စိ-နား စေသာ ဣေျႏၵမ်ား ေနာက္က်ဳက်ဳရွိျခင္း။
(၆) ပံုဟန္မလွပဲ ဆိုးရြားခြ်တ္ယြင္း ေဖာက္ျပန္ျခင္း။
(၇) သူတစ္ပါးအေပၚ၌ ၾသဇာမတည္ျခင္း။
(၈) အေျပာအဆို ႏႈတ္လွ်ာမ်ား ေထာ္ေလာ္ၾကမ္းတမ္းျခင္း။
(၉) စိတ္မတည္ပဲ လွ်ပ္ေပၚေလာ္လီတတ္ျခင္း တို႔ ျဖစ္ၾကပါသည္။
လကၤာျဖင့္မွတ္ပါေလ-
“မုသားစကား၊ ေျပာဆိုျငားမူ၊ စကားမၿပီ၊ သြားမၿငီတည္း၊ ပုပ္ညွီပါးစပ္၊ ေျခာက္ ကပ္ကိုယ္ေရ၊ ဣေႁႏၵယြင္းေနာက္၊ ပံုယြင္းေဖာက္၍၊ မေရာက္ၾသဇာ၊ ႏႈတ္လွ်ာၾကမ္း ေထာ္၊ လွ်ပ္ေပၚေလာ္လည္၊ စိတ္မတည္သည္၊ ေရွာင္မည္အျပန္ အက်ိဳးတည္း။”
ဤသို႔စသည္ျဖင့္ အျပစ္မ်ားပါသည္။ မုသားေျပာဆိုသူသည္ ဘယ္ကိစၥ၌မွ် မယံု ၾကည္ရေသာေၾကာင့္ အႀကီးအကဲမျဖစ္ႏိုင္ေပ။ ဤျပဆိုခဲ႔ေသာ အျပစ္တို႔ကား ၀ဋ္လိုက္ ေသာအားျဖင့္ ေရာက္ေလရာဘ၀၌ ရတတ္ေသာအျပစ္မ်ားသာရွိေသး၏။ တခ်ိဳ႕ေသာ မုသားစကားမ်ားမွာ ငရဲေရာက္ေအာင္ပင္ အျပစ္ႀကီး၏။ ကမၻာဦးတြင္ ေစတီယတိုင္းကို အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔ေသာ “ဥပ၀ရ” ေခၚ ေစတီယမင္းသည္ မုသားစကား ေျပာဆိုခဲ႔ျခင္းေၾကာင့္ ေျမမ်ိဳျပီး အ၀ီစိ၌ ခံစားရသည္ကို သံေ၀ဂယူသင့္လွပါသည္။
ဤ ေစတီယ၀တၳဳ၌ မုသာ၀ါဒ၏အျပစ္ကား လြန္လြန္းလွ၏ဟု မွတ္ထင္ၾကေပ လိမ္႔မည္။ မလြန္လြန္းပါေပ။ ထိုေစတီယမင္း၏ မုသားေျပာေသာအခ်ိန္ကား တစ္စံုတစ္ ေယာက္မွ် မုသားေျပာသူမရွိေသးေခ်။ အားလံုးသစၥာတည္ေသာအခါျဖစ္သည္။ ညစ္ စုတ္ေပေတေနေသာလက္ႏွီး၌ အိုးမဲထိေသာ္လည္း မထူး၊ ျဖဴစင္ေသာ ပ၀ါ၌ကား ျမဴမႈန္႔ ေလာက္ အကြက္ကေလးပင္ ထင္ရွားသကဲ႔သို႔ အားလံုးသစၥာတည္ၾကေသာကာလ၌ ပထမျဖစ္ေသာ ထိုမုသားသည္ အလြန္ထင္ရွား၍ အျပစ္လည္းႀကီးမားေလသည္။ ယခုေခတ္ကား “မုသားမပါ လကၤာမေခ်ာ” ဟူေသာစကားကို လက္ကိုင္ျပဳလ်က္ မုသား ကို ေရလဲႏွင့္ သံုးစြဲေနၾကေသာေခတ္ျဖစ္၏။
ထို႔ေၾကာင့္ မုသားေပါေသာေခတ္၌ မုသားေျပာသူတိုင္း ေျမမ်ိဳရလွ်င္ ေျမႀကီးပင္ အားလပ္ခြင့္ရေတာ႔မည္ မဟုတ္ေခ်။ ထို႔ျပင္ ကမၻာဦး၌ မုသားေလာက္အျပစ္ႀကီးေသာ အျပစ္မ်ားလည္း မရွိေသးေပ။ ယခု ေခတ္၌ကား မုသားေလာက္အျပစ္ကို အျပစ္ဟု ဆိုဖြယ္မရွိေလာက္ေအာင္ ထို႔ထက္ဆိုးရြားေသာ အျပစ္ႀကီးေတြက လႊမ္းမိုးေန ေသာ ကာလ ျဖစ္ေပသည္။ သို႔ရာတြင္ ေခတ္အေလ်ာက္ မုသားအျပစ္က မ်က္ေမွာက္ဘ၀၌ အက်ိဳးမထင္ရွားေစကာမူ သံသရာ၌ ၀ဋ္လိုက္ေသာအျပစ္မွာ ေစတီယမင္း၏ အျဖစ္မ်ိဳး ထက္ သက္သာလွမည္ မဟုတ္သည့္အျပင္ တကယ္႔သူေတာ္စင္ ပါရမီရွင္မွန္လွ်င္ သစၥာပါရမီကို လိုလိုခ်င္ခ်င္ ျဖည့္ရမည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မုသားမွန္သမွ်ကို အေသးအဖြဲ ကစ၍ ေရွာင္ၾကဥ္ကာ သစၥာပါရမီကိုသာ ႏွစ္ႏွစ္သက္သက္ျဖည့္က်င့္ၾကပါလွ်င္ မိမိ၌ တည္ေသာသစၥာေၾကာင့္ အလိုလိုအရွိန္အ၀ါတက္လာလိမ္႔မည္ ျဖစ္ပါသည္။
“မုသားမပါ၊ လကၤာမေခ်ာဟု၊ ဆိုး႐ိုးလိုက္ကာ၊ မမိုက္ပါပ၊ဲ သစၥာစကား၊ ေျပာဆိုသြားကာ၊ ၿငိမ္းရာဒုကၡ၊ လွမ္းကုန္ၾကဟု၊ ႏိႈးေဆာ္သမႈ၊ ေဆာင္းပါးျပဳသည္၊ မ်ားေထြသာဓု၊ ေခၚေစသတည္း။”
၅။ ေသရည္ေသရက္၊ စီးပြားပ်က္ကို၊ တစ္စက္ကယ္မွ်၊ မေသာက္ၾကႏွင့္၊ ေရွာင္ၾကပါ ေလ၊ ရွင္ေတာ္ေဟာသည့္၊ အဆိပ္ေရ…
သုရာ- ရဲရင့္ျခင္း၊ တက္ႂကြျခင္း (ေသရည္)၊ ေမရယ- မူးယစ္ထံုထိုင္းျခင္း (အ ရက္)၊ မဇၨ- ေမ့ေလ်ာ့ျခင္း (ေသရည္အရက္မွ တစ္ပါးေသာပစၥည္း) အားျဖင့္ သံုးမ်ိဳးရွိ၏။ ထိုကဲ့သို႔ ရဲရင့္ျခင္းျဖစ္ေစေသာေသရည္၊ မူးယစ္ထံုထိုင္းေစေသာအရက္၊ ေမ့ေလ်ာ့ျခင္း ကိုျဖစ္ေစေသာ ေသရည္အရက္မွတစ္ပါးျဖစ္သည့္ ဘိန္းဘင္း၊ ကေစာ္၊ ေလွာ္စာ၊ ထန္း ရည္၊ ေဆးေျခာက္၊ ဘိန္းျဖဴစေသာ မူးယစ္ေစတတ္သည့္မဇၨ တစ္ခုခုကို တစ္နည္း နည္းျဖင့္ မွီ၀ဲလွ်င္သီလပ်က္၏။ ၎တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကို လူတို႔သည္နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ပင္ မွီ၀ဲေန ၾကသည္။ ထိုသို႔ မွီ၀ဲေနၾကျခင္းမွာ အျပစ္ကိုမသိျခင္း၊ အျပစ္ရွိသည္ဟုသိၾကေသာ္ လည္း အေသးအဖြဲမွ်ရွိမည္ဟု မွတ္ဟူေနၾကျခင္း၊ အေပ်ာ္မက္ျခင္း၊ အေပါင္းအသင္း ကိုမက္ျခင္း၊ စိတ္ညစ္လို႔ စိတ္ညစ္ေျပေအာင္ဟူ၍ သံုးေဆာင္ျခင္းစသည္ျဖင့္ အေၾကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးျပ၍ မွီ၀ဲေနၾက၏။ မည္သို႔ပင္ဆိုေစ
(၁) ေသရည္အရက္ျဖစ္ျခင္း၊
(၂) ၎ကို သံုးေဆာင္ျခင္း ဟူေသာ အဂၤါ (၂) ပါးညီၫြတ္လွ်င္ ထိုကံထိုက္၏။
သီလျမတ္ႏိုးသူ သီလ၀ႏၲသူေတာ္ေကာင္းမ်ားသည္ သုရာ၊ ေမရယ၊ မဇၨ သံုးမ်ိဳး လံုးကို က်န္းမာေရးအရ ေဆးႏွင့္ေရာ၍ပင္ ေသာက္သံုးျခင္းမျပဳၾကေပ။ မူးသည္ျဖစ္ ေစ၊ မမူးသည္ျဖစ္ေစ ေသာက္သံုးသည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္သီလပ်က္၏။ က်န္းမာေရးအ တြက္ ေဆး၀ါးအမွတ္ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ရာသီဥတုေအးလြန္း၍ စသည္ျဖင့္လည္း ေကာင္း၊ အေၾကာင္းျပျခင္းမွာ ေသာက္သံုးလိုသူ၏ ဆႏၵအရသာျဖစ္ေပသည္။ မည္ သည့္အရပ္ေဒသ၌ မည္သည့္နည္းျဖင့္ မည္သူမဆို ေသာက္သံုးပါက အျပစ္ရွိေပသည္။
ျမတ္ဗုဒၶက ေသရည္အရက္ေသာက္သံုးျခင္းေၾကာင့္ ရရွိေသာအျပစ္ (၆) မ်ိဳးရွိ၏ ဟူ၍ သိဂၤါေလာ၀ါဒသုတ္၌ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့၏။ ၎တို႔မွာ-
(၁) မိမိလုပ္ေဆာင္ေသာအမႈသည္ သင့္၏၊ မသင့္၏မသိျခင္း၊ တစ္နည္း ပညာ နည္းပါးျခင္း။
(၂) ပ်င္းရိလာျခင္းေၾကာင့္ ဥစၥာပစၥည္းမ်ားေလ်ာ့ပါးတတ္ျခင္း။
(၃) ေမ့ေလ်ာ့ေနျခင္းေၾကာင့္ အကုသိုလ္တရားမ်ား တိုးပြားေနျခင္း။
(၄) သူတစ္ပါး၏ေက်းဇူးတရားတို႔ကို မဆပ္ပဲ ေက်းဇူးကန္းတတ္ျခင္း။
(၅) အကုသိုလ္တရားတို႔မွ အရွက္၊ အေၾကာက္ကင္းျခင္း။
(၆) အကုသိုလ္တရားတို႔ကို ျပဳလုပ္ရန္လြယ္ကူျခင္း။ တို႔ျဖစ္ၾကသည္။
လကၤာျဖင့္မွတ္ပါေလ-
“ေသရည္ေသာက္လင့္၊ သင့္မသင့္ကို၊ ေရးခြင့္မသိ၊ ပ်င္းရိေမ့မူး၊ ေက်းဇူးမဆပ္၊ ဟိေရာတၱပ္(ဟိရိၾသတၱပ အရွက္၊ အေၾကာက္တရား) ကင္း၊ ခပင္းမ်ားထို၊ အကုသိုလ္ ကို၊ အၿပိဳလြယ္စြာ၊ ျပဳက်င့္ရာသည္၊ ေရွာင္ခါအျပန္ အက်ိဳးတည္း။”
ေရွးအခါက ဘုရင္တစ္ပါးသည္ ေသရည္အရက္ေၾကာင့္ သားငယ္အားမိမိကိုယ္ တိုင္သတ္ခဲ့ဖူး၏။ သူသည္ အသားဟင္းကိုလည္း တက္မက္သူျဖစ္၏။ တစ္ေန႔သ၌ ဘုရင္ႀကီး ေသရည္ေသာက္ၿပီးခ်ိန္တြင္ ပြဲေတာ္တည္ရန္အခ်ိန္က်ေသာေၾကာင့္ စားေတာ္ခ်က္သည္ အသားဟင္းမပါ၍ စိုးရိမ္ထိတ္လန္႔စြာျဖင့္ မိဖုရားႀကီးအား အကူ အညီေပးႏိုင္ရန္ ေတာင္းပန္ေလွ်ာက္ထား၏။ မိဖုရားႀကီးက “ဘုရင္ႀကီးသည္ သူ၏ခ်စ္ လွစြာေသာ သားငယ္ေလးအား ေတြ႔ျမင္ရလွ်င္ အသားမပါသည္ကို ဘုရင္ႀကီးေမ့သြား လိမ့္မည္၊ မစိုးရိမ္ပါႏွင့္ဟူ၍ စားေတာ္ခ်က္အား ႏွစ္သိမ့္လိုက္၏။ ဘုရင္ႀကီးပြဲေတာ္ တည္ခ်ိန္တြင္ အသားဟင္းမပါသည္ကို သိၿပီးအမ်က္ထြက္ေတာ္မူခ်ိန္တြင္ မိဖုရားႀကီး က သားေတာ္ေလးအား ေပြ႔ခ်ီလာၿပီး ဘုရင္ႀကီးအား ဆက္သလိုက္ရာ ဘုရင္ႀကီးသည္ သားေတာ္ေလး၏လည္ပင္းကိုခ်ိဳးသတ္ၿပီး စားေတာ္ခ်က္္အား ခ်က္ခ်င္းခ်က္ခိုင္းၿပီး ဟင္းအျဖစ္သံုးေဆာင္ေတာ္မူေလသည္။ ေနာက္တစ္ေန႔နံနက္တြင္ မိဖုရားႀကီးအား သားေတာ္ေလးကို ဆက္သရန္ေျပာေသာအခါ မိဖုရားႀကီးလည္ ငိုၿပီး အေၾကာင္းစံုကို ေလွ်ာက္ထားလိုက္ရာတြင္ ဘုရင္ႀကီးသည္ ျပင္းစြာေနာင္တရခဲ့ေလ၏။
အရက္ေသစာေသာက္စားမူးယစ္ၿပီး ထိုကဲ့သို႔ မွားယြင္းခဲ့ေသာ ဆိုးရြားလွသည့္ သာဓကမ်ားမွာ မ်ားစြာရွိ၏။ ယခုဘ၀၌လည္းအက်ိဳးမရွိ၊ ေသလြန္လွ်င္လည္း အပါယ္ သို႔ သြားရဦးမည္ျဖစ္၏။ လူျပည္ျပန္ေရာက္လာေသာအခါတြင္လည္း ႐ူးသြတ္ျခင္း၊ စိတ္ မႏွံ႔ျခင္းစသည့္ ဆိုးက်ိဳးမ်ားဆက္လက္ခံစားၾကရျပန္သည္။ ဆိုးက်ိဳးေပါင္းမ်ားစြာ ေမြးထုတ္ေပးေသာ ေသရည္အရက္အား အဘယ့္ေၾကာင့္မ်ား ႏွစ္သက္ေနၾကသနည္း။ မွားေနမွန္းသိေသာ္လည္း အဘယ္ေၾကာင့္မ်ား မေရွာင္ၾကဥ္ႏိုင္ဘဲ မွဲ၀ဲေနၾကသနည္း။ မိမိစိတ္ကိုႏိုင္ေအာင္ေစာင့္ေရွာက္ၿပီး ထိုမေကာင္းေသာေသရည္အရက္တို႔အား ေရွာင္ ၾကဥ္သင့္ေပသည္။
စာဖတ္သူတို႔အားလံုး ကိုယ္က်န္းမာ၊ စိတ္ခ်မ္းသာစြာျဖင့္ ငါးပါးသီလေစာင့္ထိန္း ႏိုင္ၾကပါေစ။ သီလကိုျမတ္ႏိုးေသာ သီလ၀ႏၲပုဂၢိဳလ္မ်ားျဖစ္ၿပီး ေအးၿငိမ္းစြာလွ သႏၲိသုခ နိဗၺာန္သို႔တိုင္ အေရာက္ခ်ီႏိုင္ၾကပါေစ။
1 comment:
Thanks a lot.... friend
Post a Comment