ပညာျဖင့္ ခ်မ္းသာစြာေနနည္း

“နေမာ တႆ ဘဂ၀ေတာ အရဟေတာ သမၼာသမၺဳဒၶႆ”

ပညာဟူသည္ လြတ္ေျမာက္မႈခ်မ္းသာကို ေပးစြမ္းႏိုင္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ပညာရွိလွ်င္ ကပ္ၿငိျခင္း၊ ေႏွာင္ဖြဲ႔ျခင္း၊ ရႈပ္ေထြးျခင္းဟူေသာေတာမွ ထြက္ေျမာက္ႏိုင္၏။ တဏွာသည္ကား လြန္စြာတပ္ၿငိျခင္း၊ ရစ္ပတ္ခ်ည္ေႏွာင္ျခင္း ကိုျဖစ္ေစေသာ ေမာဟအေမွာင္ထုေအာက္တြင္ က်င္လည္က်က္စားေနသည့္ မင္းသားေခါင္းေပါင္း ေဆာင္းထားေသာ အသားစားဘီလူးႀကီးႏွင့္ တူ၏။ အသားစားဘီလူးသည္ကား သူ၏ပိုင္နက္တြင္ရွိေသာ သားေကာင္တို႔ကို မည္သူ႔ကိုမွ် အလြတ္မေပးဘဲ ၀ါးမ်ဳိကိုက္သတ္စားကာ ဒုကၡဆင္းရဲကိုျဖစ္ေစသကဲ့သို႔ တဏွာသည္လည္း သူ၏ပိုင္နက္အတြင္းတြင္ရွိေသာ မည္သူတစ္စံုတစ္ေယာက္ကိုမွ် ခ်မ္းသာမေပးဘဲ ေဒါင္ခ်ာ စိုင္းေအာင္ ဆင္းရဲကို ျဖစ္ေစတတ္ေသာတရားပင္တည္း။

ဒုကၡ၏အဆံုးသို႔ေရာက္ရန္ ေသခ်ာေနေသာ အနာဂါမ္အရိယာကိုပင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာဆင္းရဲ ေအာင္ ဒုကၡကို ျဖစ္ေစေသး၏။ အေၾကာင္းမူကား ဘ၀ကိုတပ္မက္ေသာ ဘ၀တဏွာ အနည္း ငယ္ ရွိေနျခင္းေၾကာင့္ ျဗဟၼာခႏၶာ ဒုကၡသစၥာကို တဖန္ရရွိေသာေၾကာင့္ပင္။ ထုိသုိ႔သေဘာ ရွိေသာ၊ က်ယ္၀န္းေသာနယ္ျဖင့္ သူတစ္လူငါတစ္မင္း အုပ္စိုးေနသည့္ တဏွာ၏ အာဏာ စက္ကြင္းကား လြန္စြာက်ယ္ေျပာလွေပ၏။ အဆံုးမရွိဟုပင္ ထင္ရ၏။ ဒုကၡ၏အဆံုး၊ ဇာတိ၏ အဆံုးကို ျမင္ေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားသည္ တဏွာ၏စက္ကြင္းမွ လြတ္ေျမာက္ေတာ္မူၿပီး လွ်င္ သတၱ၀ါအမ်ားကိုလည္း လြန္စြာသနားကရုဏာ ျဖစ္ေတာ္မူေသာေၾကာင့္ (၄၅)၀ါ ကာလ ပတ္လံုး အပင္ပန္းအဆင္းရဲခံကာ ဒုကၡ၏လြတ္ေျမာက္ရာ လမ္းေၾကာင္းအမွန္ကို ေဟာၾကား ဆံုးမေတာ္မူခဲ့၏။ ရဟႏၲာမျဖစ္ေသးသမွ် ဗုဒၶ၏အလိုသို႔ မေရာက္ရွိေသးေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ဘုရားရွင္က “ကိေလသာတည္းဟူေသာ အာသေ၀ါတရားတို႔ မကုန္ခန္းေသးသ၍ ငါခ်မ္းသာ လိုက္တာဟူ၍ ဘယ္ေသာအခါမွ မေတြးေတာရန္” မွာၾကား ဆံုးမေတာ္မူျခင္း ျဖစ္ေပမည္။

ပညာျဖင့္ခ်မ္းသာစြာေနႏိုင္ရန္အတြက္ ပညာရွိကို မွီ၀ဲဆည္းကပ္ရမည္။ ပညာရွိစကား ေသခ်ာနာၾကားရမည္။ “ပညာလို အိုသည္မရွိ၊ ပညာရွာ ပမာသူေတာင္းစား၊ ပညာရွာခ်ိန္၌ ေျခသုတ္ပုဆိုး ေႁမြစြယ္က်ိဳးသို႔” ဟူေသာ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္ေသာ ႏွလံုးသြင္းျဖင့္ ပညာရွာရမည္။ ၾကားနာမွတ္သားထားသည့္အတိုင္းလည္း က်င့္ႀကံပြါးမ်ား အားထုတ္ျခင္း လည္း ရွိရပါမည္။ သို႔မွသာ ပညာျဖင့္ ခ်မ္းသာစြာေနႏိုင္မည္ျဖစ္၏။ ေက်းဇူးရွင္ဓမၼေစတီ ဆရာေတာ္၏ေဆာင္ပုဒ္အတုိင္း ဆိုရလွ်င္ “သင္မွသိ၊ သိမွက်င့္၊ က်င့္မွရ၊ ရမွၿငိမ္းခ်မ္းသည္။” ဟူ၍ျဖစ္၏။ သင္မွသိ (ပရိယတၱိသာသနာ)၊ သိမွက်င့္ (ပဋိပတၱိသာသနာ)၊ က်င့္မွရ (ပရိေ၀ဒ သာသနာ)၊ ရမွၿငိမ္းခ်မ္းသည္ (နိဗၺာန္) ျဖစ္ပါသည္။

“အသိကို လုိက္မက်င့္က သိသလို မသိသလိုႏွင့္ ေနာက္ဆံုးေတာ့လည္း မသိသလိုသာ ျဖစ္သြားတတ္ပါသည္။” ထို႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶ၏တရားမ်ားသည္ကား ႀကံစည္ေတြးေတာေန႐ံုႏွင့္ မၿပီးေသးဘဲ လက္ေတြ႔က်င့္ႀကံမွသာလွ်င္ အကာလိေကာ(အခါမလင့္အက်ိဳးေပးေသာဂုဏ္) ကို လက္ေတြ႔ခံစားရမည္ျဖစ္ပါသည္။ တရား၏အရသာကို ေတြ႔ရိွသြားသူတို႔ကား အျခားေသာ အရသာတို႔ကို စြန္႔လႊတ္သြားႏိုင္ၿပီး တရား၏အရသာကိုသာ ခံစားေတာ့၏။ “သဗၺရသံ ဓမၼရသံ ဇိနာတိ- အရသာအားလံုးတို႔တြင္ တရားအရသာသည္သာ အမြန္ျမတ္ဆံုး၊ အသာလြန္ဆံုးျဖစ္ ၏။” ဟူ၍လည္း ဘုရားရွင္ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါသည္။

“စားဖူးက ခံတြင္းေတာင္း၏။” ကာမဂုဏ္တရားတို႔ကို သံသရာတေလွ်ာက္ ပညာဉာဏ္ ကင္းေပ်ာက္ခဲ့၍ ေမာဟျဖင့္ အႀကိမ္ႀကိမ္ ခံစားခဲ့ၾက၏။ ထပ္ခါထပ္ခါလည္း ခံစားခ်င္ၾက၏။ ထပ္ခါထပ္ခါလည္း ေတာင္းတၾကျပန္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ သခၤါရ- ျပဳျပင္ဖန္တီးျခင္းကို တဏွာ၊ ဥပါဒါန္တို႔ျဖင့္ မျပတ္ျပဳလုပ္ေနၾကျခင္းျဖစ္ပါသည္။ သခၤါရတရားတို႔ကို ျပဳလုပ္ေသာ ေစတနာသည္ အ၀ိဇၨာ(ေမာဟ)ႏွင့္ေပါင္းမိေသာေၾကာင့္ အဆင္း၊ အသံ၊ အနံ႔၊ အရသာ၊ အထိ အေတြ႔ ကာမဂုဏ္ငါးပါးတုိ႔ကို ခံစားလိုျခင္း(တဏွာ)၊ ထိုတရားတုိ႔အေပၚ၌ လြန္စြာတပ္ၿငိၿပီး မရလွ်င္ မေနႏိုင္ဘဲ ငမ္းငမ္းတက္ခံစားလိုျခင္း(ဥပါဒါန္)ျဖင့္ ကံတို႔ကို စီမံေတာ့သည္။ ထပ္ခါ ထပ္ခါ ျပဳလုပ္ေတာ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဇာတိသည္ မဆံုးေတာ့ဘဲ သံသရာ၌ မနားတမ္း က်င္လည္ေနျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ေသာ အေၾကာင္းအက်ိဳးတို႔ျဖင့္ လည္ေနျခင္းကို ပညာျဖင့္ မရႈမွတ္မပြါးမ်ားလွ်င္ ဆက္၍သာ လည္ေနဦးမည္ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အ၀ိဇၨာ (ေမာဟ)ေနရာတြင္ ၀ိဇၨာဉာဏ္(အေမာဟ)ပညာျဖင့္ အစားထိုးက်င့္ႀကံသြားမွ ရွိေနတဲ့ ေစတနာေလး အေရာင္ေတာက္သြား၏။ ပညာနဲ႔ေပါင္းလိုက္ေတာ့ ခံစားမႈေၾကာင့္ တဏွာအစား ဉာဏ္ေတြခ်ည္း ျဖစ္သြားေသာေၾကာင့္ ဥပါဒါန္၊ ကံတို႔လည္း ခ်ဳပ္သြားပါသည္။ တဏွာ၊ ဥပါဒါန္၊ ကံတို႔ အခ်ိန္တိုင္းခ်ဳပ္ေနေအာင္ ခံစားသည့္ ေ၀ဒနာကို ငါဟူ၍ မမွတ္ယူႏွင့္။ ငါခံစားေနသည္ဟူ၍ မသိႏွင့္။ ေ၀ဒနကၡႏၶာခံစားေနျခင္းျဖစ္သည္ဟူ၍ သိၿပီး ျဖစ္ၿပီးလွ်င္ ပ်က္ေနသည့္သေဘာကို ျမင္ေအာင္ၾကည့္။ တျဖည္းျဖည္းရိပ္မိလာမည္။ ဒီအတုိင္း စိတ္ကို လႊတ္ထားမွ ေရာက္ခ်င္ရာေရာက္ ေပါက္ခ်င္ရာေပါက္ျဖစ္ၿပီး အခ်ိန္ၾကာလွ်င္ ထိန္းမရ သိမ္းမရႏိုင္ေတာ့ဘဲ တဏွာ၊ ဥပါဒါန္၊ ကံတို႔ျဖင့္ အခ်ိန္တိုင္းလည္ေနေသာေၾကာင့္ သံသရာျခားရဟတ္ အေတာမသတ္ႏိုင္ေတာ့ဘဲ ျဖစ္ေနမည္။ အေတာမသတ္ခဲ့လို႔ဘဲ ဂဂၤါ၀ါဠဳ သဲစုမက ပြင့္ေတာ္မူၿပီးေသာ ဘုရားရွင္ေတြသာ မေရမတြက္ႏိုင္ေအာင္ မ်ားခဲ့ေပမယ့္ တရားကို အားမထုတ္ႏိုင္ခဲ့လို႔ အခုထက္ထိ ပုထုဇဥ္အတံုးႀကီးဘ၀နဲ႔ အရိုးထုတ္ကာ ေနေနရ ေသးသည္မဟုတ္ပါေလာ။

ပုထုဇဥ္အသိေလာက္နဲ႔ ရရွိထားတဲ့ သညာသိေတြအားလံုးဟာ ဘာမွေက်နပ္စရာမရွိွလွ ေသးဘူး။ ဘြဲ႔ေတြ၊ ဒီဂရီေတြ မည္မွ်ပင္ ရရွိထားေသာ္လည္း ရရွိသမွ် ထားခဲ့ရသည္သာ။ ေသာတာပန္အရိယာ မျဖစ္ေသးဘူးဆိုလွ်င္ ပုထုဇဥ္တို႔ေရာက္ရွိရမည့္ ေနာင္တမလြန္ဘ၀ သည္ အာမခံခ်က္မရွိေသးေပ။ တမလြန္၌ သရဏဂံု ဆက္လက္တည္ႏိုင္၊ မတည္ႏိုင္လည္း မေသခ်ာေသးေပ။ နိဗၺာန္ေရာက္ရန္လည္း အာမခံခ်က္မရွိေသးေသာေၾကာင့္ သံသရာ၌ မည္မွ်က်င္လည္ေနရဦးမည္ကိုလည္း မသိႏိုင္ေသးေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ဘုရားသာသနာႏွင့္ ေတြ႔ခြင့္ရေနတုန္းသာလွ်င္ က်င့္ႀကံပြါးမ်ားႏိုင္ေသာ ၀ိပႆနာမဟာကုသိုလ္ထူးႀကီးကို မရရေအာင္ ယူသြား ၾကရမည္ျဖစ္ပါသည္။

ဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ႀကီး ေနထိုင္နည္းအတိုင္း က်င့္ႀကံေနထိုင္သြားၾကရပါမည္။ ေလာကႀကီးက ေလာဘတရားေတြထူေျပာေနၾကလွ်င္ ဗုဒၶက အေလာဘ(စြန္႔လႊတ္မႈ)ျဖင့္ေန ၏။ ေလာကႀကီးက ေဒါသတရားေတြနဲ႔ ထူေျပာေနၾကလွ်င္ ဗုဒၶက အေဒါသ(ေမတၱာ) ျဖင့္ ေန၏။ ေလာကႀကီးက ေမာဟ(မိုက္မဲေတြေ၀မႈ၊ မသိမႈ)တို႔ျဖင့္ ထူေျပာေနၾကလွ်င္ ဗုဒၶက အေမာဟ(ပညာ)ျဖင့္ေန၏။ မည္မွ် ၿငိမ္းခ်မ္းလိုက္ပါသနည္း။ မည္မွ် အတုယူဖြယ္ျဖစ္ပါ သနည္း။ ေလာကသံုးပါး၏ထိပ္ေခါင္ စံနမူနာျပ ျဖစ္ေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားအား ၾကည္ညိဳၾကလွ်င္ ဘုရားရွင္ေနနည္းအတိုင္း အားထုတ္ၾကပါကုန္ေလာ့။ ပြါးမ်ားၾကပါကုန္ ေလာ့။ မေသရာလမ္းကို ေလွ်ာက္လွမ္းၾကပါကုန္ေလာ့။ သို႔မွသာ ပညာျဖင့္ခ်မ္းသာစြာေနနည္း မည္ေပသည္။

မေသရာနိဗၺာန္သို႔ ပို႔ေဆာင္ေပးေသာလမ္းျဖစ္သည့္ မဂၢင္တရား ဓမၼအလင္းသည္ကား ေမာဟ အေမွာင္ထုကိုၿဖိဳခြင္းသည့္ ပညာလက္နက္ႀကီးပင္ျဖစ္၏။ မဂၢင္တရားတို႔သည္ ေဖာင္ကူးတို႔၊ ယာဥ္တို႔ႏွင့္လည္းတူ၏။ နိဗၺာန္သုိ႔ ပို႔ေဆာင္ေပးေသာတရားတို႔ ျဖစ္ေသာ္လည္း ထိုတရား တို႔ကို တရိႈက္မက္မက္ မစြန္႔ရက္ဘဲ ျပန္လည္ခင္တြယ္ေနလို႔ မသင့္ေတာ္ေပ။ စ်ာန္တရားတို႔ အားထုတ္ရာ၌ ပထမစ်ာန္ရရွိေသာပုဂၢိဳလ္သည္ ထိုစ်ာန္အား ခင္တြယ္ေနက ဒုတိယစ်ာန္သို႔ မတက္ႏိုင္ေပ။ တတိယစ်ာန္သို႔ေရာက္ရွိရန္လည္း ထိုဒုတိယစ်ာန္ကို စြန္႔လႊတ္ႏိုင္မွ ေရာက္ႏိုင္ ၏။ ထို႔သို႔ျဖင့္ ေအာက္ေအာက္ေသာစ်ာန္တို႔ကို စြန္႔လႊတ္ၿပီးမွသာလွ်င္ အထက္ အထက္ေသာ စ်ာန္တို႔ကို ေရာက္ရွိႏိုင္ေပသည္။

ျမန္မာျပည္ေအာက္ပိုင္းတစ္ေနရာမွ အထက္ပိုင္းတစ္ေနရာသို႔ ေရာက္ရွိလိုေသာ ခရီးသည္ သည္ အဆင့္ဆင့္ယာဥ္မ်ားကို စီးနင္းရမည္ျဖစ္၏။ အစမွအဆံုးသို႔ ေရာက္ရွိရန္ မိမိအသံုးျပဳခဲ့ ေသာယာဥ္တို႔ကို မထားခဲ့၍ မရေပ။ ခင္တြယ္ေနလို႔ မျဖစ္ေပ။ မိမိကိုယ္ပိုင္လည္း မဟုတ္ေပ။ ေရေၾကာင္းခရီးကို ေလွ၊ သေဘၤာစသည္ျဖင့္ကူးၿပီးလွ်င္ ကမ္း၌ထားခဲ့ရမည္။ ကုန္ေၾကာင္းခရီး ကို ေမာ္ေတာ္ကား၊ ဆိုင္ကယ္၊ ရထားတို႔ကိုလည္းေကာင္း၊ ေလေၾကာင္းခရီးကို ေလယာဥ္ျဖင့္ လည္းေကာင္း အဆင့္ဆင့္စီးနင္းၿပီးလွ်င္ ဂိတ္ဆံုး၌ ထားရစ္ခဲ့ရေပမည္။ ထို႔သို႔ အသံုးျပဳခဲ့သမွ် ေသာယာဥ္တို႔ကို မိမိလိုသေလာက္ အသံုးျပဳၿပီးလွ်င္ ေနရာမွာပင္ ထားခဲ့ရၿပီး ဆက္၍ဆက္၍ သြားကာ လိုရာသို႔ေရာက္ေအာင္ ခရီးႏွင္သကဲ့သို႔ နိဗၺာန္သို႔သြားေသာ သံသရာခရီးသြားသည္ လည္း မိမိအသံုးျပဳခဲ့ေသာ မဂ္တရား၊ ဖိုလ္တရားတို႔ကို လိုသေလာက္ အသံုးျပဳၿပီးလွ်င္ ထားရစ္ခဲ့ရမည္ ျဖစ္ေပသည္။ ေလာက၌ ခင္တြယ္စရာဟူ၍ကား ဘယ္အရာလွ်င္ ရွိေတာ့ အံ့နည္း။

သတၱ၀ါအားလံုး ေဘးရန္ေၾကာင့္ၾက ဆင္းရဲကင္း၍ ေကာင္းက်ိဳးလိုရာဆႏၵ ျပည့္၀ႏိုင္ၾကပါေစ။